Dawis i jego współpracownicy (Brown. Brooks. I9H6. Dawis. 1994) oparli swoja teorię na ogólnym założeniu, że istota przystosowania zawodowego jest istnienie j>cwnego rodzaju relacji pomiędzy cechami jednostki a cechami jej środowiska. która nazwali odpowicdniością. Zauważają oni. źe jednostka, pit-dcjmując pracę w wybranym prze/, siebie środowisku zawodowym, wnosi w nie pewien ..wkład" w postaci uzdolnień, a jednocześnie posiada szereg potrzeb i oczekuje ich zaspokojenia w tym środowisku. Potrzeby i zdolności tworzą osobowość zawodową pracownika. Z kolei środowisko pracy stawia jednostce różnorodne wymagania, a jednocześnie dysponuje gratyfikacjami czyli wzmocnieniami. które pozwalają na zaspokojenie potrzeb. Teoria ta zakłada, że każdy człowiek szuka zgodności ze swoim otoczeniem, ale również otoc/enic rekrutuje jednostki o określonych walorach. Odbywa się to w toku ciągłego i dynamicznego procesu. Powodzenie jego przebiegu umożliwia jednostce ..utrzymanie się" w danym środowisku pracy, a jednocześnie jest dla niej bodźcem do podejmowania dalszych wysiłków' w celu osiągnięcia optymalnego poziomu zgodności. Możliwe są zatem dwa przypadki zgodności - jeśli jednostka spełnia wymagania otoczenia, mamy do czynienia z zadowalającym pracownikiem, czyli zjawiskiem przydatności zawodowej, a jeśli środowisko pracy spełnia wymaganiu jednostki, nazywa się ją pracownikiem zadowolonym. Według autorów zmienne tc są wzajemnie zależne (Borucki, 1977). Tej zależności dają wyraz następujące stwieidzenia:
OdpcwiednioSć -r—i Ptzydainosćwpracy —Awans
Rys. 7. Schemat modelu przystosowańia zawodowego Dawisa, Lofguista I Weissa (Brown, 1984)
31