Modlący się wyznawca islamu
Meczet jest domem modlitwy, centrum kulturalnym, miejscem spotkań całej społeczności, miejscem sprawowania sądów, szkołą i uniwersytetem (Koran jest dla wyznawców islamu centralnym źródłem reguł życia, wykładnią prawa, religii itp.). W krajach islamskich meczet jest usytuowany na bazarze, w centrum życia publicznego. W innych krajach, gdzie tego typu miejsca brak, jego elementy funkcjonalne powinny być zaplanowane w sąsiedztwie meczetu (fryzjer, sklepy z dozwoloną żywnością, kawiarnia).
Mekka T Kaaba
Ablucje
Ablucje
Sala
modlitwy
Wejście główne (ż) Tradycyjny sposób zabudowy
Większe meczety mają zawsze wieżę - minaret; przy mniejszych meczetach występuje ona rzadziej. W świątyniach muzułmańskich nie ma organów ani dzwonnic. Z górnego, najczęściej zadaszonego obejścia minaretu, dostępnego schodami lub dźwigiem, rozlega się pięciokrotnie w ciągu dnia nawoływanie muezina do modlitwy, współcześnie prawie zawsze przez głośniki, co w wielu krajach nie jest dozwolone.
Salę modlitwy projektuje się w zależności od zapotrzebowania na miejsce do modlitwy, wynoszące 0,85 m2 na osobę. Sala ta jest zwykle prostokątna lub kwadratowa, często z centralnie umieszczoną kopułą, i tak ukształtowana, aby jej oś wyznaczała kierunek modlitwy w stronę Mekki. Na ścianie czołowej (qibla) znajduje się nisza modlitewna (mihrab), obok kazalnica, przeznaczona do uroczystej modlitwy piątkowej (minbar), wyposażona zawsze w nieparzystą liczbę podpór, przeznaczona dla teologa minaretu (imama). Kobiety i mężczyźni są oddzieleni od siebie, często tylko symboliczną przegrodą lub emporą.
W przedsionku są usytuowane regały na obuwie wiernych oraz miejsca do rytualnych ablucji i kąpieli, zawsze z bieżącą wodą. Toalety projektuje się na osi poprzecznej do kierunku wskazującego Mekkę, na ogół z oddzielnymi wejściami dla kobiet i mężczyzn, oraz z wejściem na emporę dla kobiet.
Wiele meczetów ma wewnętrzny dziedziniec tej samej wielkości co sala modlitwy, który w dni świąteczne jest wykorzystywany jako jej poszerzenie. Na dziedzińcu znajduje się zdobiona studnia (cze-szme) do rytualnych ablucji. W krajach o gorącym klimacie sadzi się tu w porządku geometrycznym drzewa zapewniające cień.
Biuro, biblioteka, sala odczytowa i sale lekcyjne, składy i mieszkania, przynajmniej dla muezina i imama, dopełniają programu.
W dekoracji nie dopuszcza się przedstawień ludzi i zwierząt. Ulubionym motywem są ornamenty roślinne i geometryczne (arabeski) oraz wersety Koranu w kaligrafii arabskiej. Dekoracje te osiągnęły w sztuce islamu wysoki poziom artystyczny.
Parter
1 Wejście (mężcz.)
2 Przedsionek
3 Miejsce na obuwie
4 Biuro (hodża)
5 Sala modlitwy Parter (mężcz.)
6 Informacja (mężcz.)
7 Wejście (kob.)
8 Przedsionek
9 Informacja (kob.)
10 Miejsce na obuwie
11 Sala modlitwy Empora (kob.)
Podziemie
1 Umywalki
2 WC
3 Prysznice
4 Dźwig
5 Kuchnia
6 Jadalnia
7 Ogrzewanie
8 Fryzjer
9 Sala nauki (mężcz.)
10 Biblioteka i sala wykładowa
11 Sala nauki (kob.)
13 Minaret z dźwigiem
©
Podziemie
(7) Legenda -*• © ©
527