Obraz26

ROZDZIAŁ V

JĘZYK

(Ciąg dalszy)

Mowa czlonkowana. — Rozwój znaczeń (meanings). — Wyrazy abstrakcyjne. — Wyrazy rzeczywiste i gramatyczne. — Części mowy. — Zdań ja. — Język analityczny. — Zestawienie wyrazów. — Język syntetyczny. — Rostki (affbcy). — Zmiana dźwięku. — Pierwiastki.

— Składnia. — Rządy i zgody. — Rodzaj. — Rozwój języka.

Wyrażenia, utworzone ze skojarzeń dźwięków, jak członki ze stawów, nazywamy mową członkowaną, czyli „stawowaną” (jointed) w odróżnieniu od dźwięków nieezłonkowanych, czyli „niestawowanych”, wydawanych przez zwierzęta niższe. Rozmowa za pomocą giestów i wykrzykników, przedstawiona w rozdziale poprzednim, jako język naturalny, wszechludzki, jest drogą pośrednią między porozumiewaniem się zwierząt, a zupełną mową ludzką. Każdy naród, nawet najmniejsze i najdziksze plemię, posiada mowę członkowaną, podtrzymywaną całym systemem dźwięków i znaczeń, który służy mówiącemu za rodzaj katalogu treści świata, w jakim on żyje, obejmującym wszystkie przedmioty, o których myśli i uzdalniają-cym go do wypowiedzenia, co o nich myśli. Jak złożonym i pomysłowym przy-może być język, dostatecznie okazują gramatyki grecka i łacińska. Jednakże im ważniej wejrzymy w te trudne języki, tym wyraźnie) zobaczymy, że rozwinęły wcześniejszych i prostszych rodzajów mowy. Nie jest tu naszym zadaniem ^tonywnłs systematycznego przeglądu budowy języków, takiego, jaki znaleźć w rozprawach Maksymiljajta Mullera, Saycea, Whitneye i PeileY Zwróci-tyto uwagę na to, że wiele z procesów, za pomocą których języki uksztafo* *"9 to« dotychczas jeszcze dzieją śród judzi I że gramatyki nit tą ttaoniid ^ dowolnych, ustanowionych przez gramatyków, Isct w/nikiem usżomó w uśu zdobycia latwtojwyr h. zupełniejszych \ {fakkKfeea|yych wyrażeń tnyft Mole ktoś zauwalyc. le przykłady umim ezęieiet bfertetnę i m