30 2. Majątek, kapitał, wynik - zdarzenia i operacje gospodarcze oraz ich wptyw na bilans
Do aktywów zalicza się te elementy majątku, które w przyszłości mają przynieść jednostce korzyści ekonomiczne. Mogą one mieć postać wzrostu wartości posiadanych zasobów lub wykorzystania zdolności produkcyjnych posiadanych składników majątku. Oznacza to, że jeśli jednostka ma takie elementy majątku, w stosunku do których nie spodziewa się uzyskania w przyszłości korzyści ekonomicznych, to elementy te nie powinny być traktowane jako aktywa.
Majątek jednostki może być rozpatrywany z dwóch punktów widzenia:
• posiadanych zasobów,
• źródeł jego pochodzenia.
Ilustracja 2.1. Podział majątku według posiadanych zasobów i źródeł pochodzenia
Do majątku trwałego (aktywów trwałych) zalicza się te składniki zasobów jednostki, które są użytkowane trwale, czyli przewidywany okres ich wykorzystania jest dłuższy niż 1 rok. Składniki majątku trwałego są wykorzystywane w procesach gospodarczych w wielu kolejnych okresach, a zużycie tych składników następuje stopniowo.
M Tamże.
Elementami majątku trwałego mogą być1:
• maszyny, urządzenia, środki transportu, budynki, grunty - elementy mające określoną postać fizyczną, noszące nazwę rzeczowych aktywów trwałych;
• patenty, licencje, koncesje, znaki towarowe, oprogramowanie komputerowe - elementy majątku, które nie mają fizycznej postaci, zaliczane do wartości niematerialnych i prawnych;
• nabyte papieiy wartościowe innych jednostek, dzieła sztuki i nieruchomości zakupione jako lokaty, granty, lokaty i pożyczki założone i udzielane w celu uzyskania korzyści (np. w formie odsetek), określane mianem inwestycji długoterminowych;
• środki pieniężne, które powinny zostać zwrócone jednostce w okresie dłuższym niż 1 rok, nazywane należnościami długoterminowymi.
• długoterminowe rozliczenia międzyokresowe2.
Należy też podkreślić, że w rachunkowości pojęcie „długoterminowe” używane w odniesieniu do składników majątku oznacza okres dłuższy niż 1 rok.
Ilustracja 2.2. Elementy majątku trwałego
Podstawy rachunkowości, (red.) K. Winiarska, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2001, s. 53.
Kategoria rozliczeń międzyokresowych jest omówiona w rozdziale 9.