Obraz1 (104)

32 2. Majątek, kapitał, wynik - zdarzenia i operacje gospodarcze oraz ich wpływ na bilans

Oprócz majątku trwałego jednostka wykorzystuje w toku działalności gospodarczej również takie zasoby, których okres wykorzystania nie przekracza 1 roku. Zasoby te zalicza się do majątku obrotowego (aktywów obrotowych). Elementy majątku obrotowego zmieniają swoją postać w krótkim czasie, są one zazwyczaj przekształcane w trakcie działalności przedsiębiorstwa (np. produkty).

Majątek obrotowy to:

• zapasy - zapasy materiałów, produkcja w toku, wytworzone produkty gotowe, towary;

• należności krótkoterminowe - środki pieniężne, które danej jednostce są winne inne jednostki;

• inwestycje krótkoterminowe - posiadane przez jednostkę środki pieniężne oraz obce papiery wartościowe przeznaczone do sprzedaży;

• krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe⁴.

Ilustracja 2.3. Elementy majątku obrotowego

Prowadzenie działalności gospodarczej można w uproszczony sposób przedstawić na przykładzie jednostki produkcyjnej:

• w fazie zaopatrzenia jednostka gospodarcza zamienia posiadane przez siebie środki pieniężne na zapasy materiałów,

• zapasy te są w toku produkcji przekształcane - za pomocą wykorzystywanych aktywów trwałych - na produkty gotowe,

IIIIMI v >| 11 M ■ yi li || I I MIK IWII HM W 11 l/.i l/i.llr O

• w fazie zbytu wytworzone przez jednostkę produkty gotowe są sprzedawane odbiorcom,

• z tytułu sprzedaży jednostka gospodarcza ma możliwość uzyskania środków pieniężnych, może też sprzedać produkty z odroczonym terminem płatności, w następstwie czego powstaną należności, które w kolejnych okresach zostaną zamienione na środki pieniężne,

• uzyskane środki pieniężne można wykorzystać w kolejnym cyklu działalności gospodarczej jednostki.

W podobny sposób funkcjonują zarówno jednostki usługowe, jak i handlowe.

Kapitał jednostki gospodarczej

Podział majątku jednostki z punktu widzenia źródeł jego pochodzenia obrazuje sposób finansowania posiadanych zasobów gospodarczych. W ujęciu rachunkowości kapitał, jakim dysponuje jednostka, jest zwykle dzielony na kapitał własny i kapitał obcy. Taki podział kapitału obrazuje również prawa własności do wykorzystywanych przez jednostkę zasobów.

Kapitał (fundusze) stanowi własne źródło finansowania odpowiadającej im kwotowo części środków gospodarczych, będących w posiadaniu

Ilustracja 2.4. Podstawowe elementy kapitału własnego