obraz7 (11)

¹⁴ Zob. G. Durand, Les trois niveaux cle formation cln symbolisme, „Cahiers Internationaux dc Synibolisme” 1962, numer, w którym szerzej rozwijam ten temat. Zob. A. Guimbrctićre, Quclques remarcjucs pro-liminaires sur le symbole et le synibolisme, „Cahiers Internat ionaux de Symbolisme” 1963, nr 2.

¹⁶    R. Alleau, De la naturę du symbole, Paris 1958, s. 35: „Nazwa syntemu musi być zastrzeżona dla konwencjonalnych znaków, przez które ustalona została przez ludzi bądź miedzy nimi jakaś wspólna więź...”

¹⁰ Zob. Johan Huizinga, Homo ludens, Warszawa 1967, Czytelnik, tłum. Maria Kurecka i Witold Wirpsza; R. Caillois, Les jenx et les hommes (fragment tej książki był zamieszczony w tomie: Roger Caillois, Żywioł i ład_t Warszawa 1973, PIW, tłum. Anna Tatarkiewicz. Fragment nosi tytuł: Ludzie a gry i zabawy, s. 297-467). R. Caillois, Sfructure et classification des jeux, „Diogene” 1955, październik.

¹⁷    „Raj”, „adiana” u dzieci muzułmańskich. Zob. C. Beart, Rec/rerc/ie d'unc sociologie des peuples africains a porfir dc leurs jcu.w

¹⁸    Antagonistyczny — mający cechy zabaw o charakterze współzawodnictwa.

¹⁹    Zob. R. Girard, Les Chortis antę cl problemu mara, cd. Robredo, 5 tomów, M^xico; i R. Girard, Le Po poi- Vuh histoire culturelle des May as- Quiches.

²⁰    Zob. E. Leia, Le symbolisme des contes de fees.

²¹    Zob. R Caillois, Les jeux et les hommes, jw., . ł I 5.

²²    W antropologii amerykańskiej znaczy on „model”, „wzór”.

²³    Zob. B. Malinowski, Życic seksualne dzikich a' północno-zachodniej Melanezji, w: Dzida, t. 2, jw., zwłaszcza rozdr. IX, s. 336-371 i rozdz. III, s. 188-207. Zob. Verricr Elwin, La maison des jeunes chez les Maria.

²⁴    Zob. Denis dc Rougerr.ont, Miłość a świat kultury zachodniej, Warszawa 1968, PAX. tłum. Lesław Eustachicwicz. Na temat „roman-tyczności” zob. G. Durand, Le decor mythicjue dc la Chartreusc de Parnie, jw. Rougemont dobrze uwidocznił rozziew istniejący w kulturze zachodniej między „mitami” miłości, dwornej gry a wymogami instytucji małżeńskich. Zob. również R. Nelli, Uamour et les mythes du coetir.

A co Malinowski {La sexualite et sa repression dans les societes primithes) nazywa „warsztatem kultury”.

²⁹ Córa du Bois, The people of Alor; R. Linton, The science of mott in the World crisis.

²⁷ B. Malinowski, op. cit., oraz La sexualite et sa repression dans les societes primithes, s. 92.

"^b Matriarcha, to znaczy ten, który posiada autorytet, (brat matki) w niepalriarchalnych społeczeństwach matrylinearnych.

²⁹    W istocie jest rzeczą godną uwagi, iż wiele wykładni mitu Edypa nic robi z Jokasty prawdziwej, wedle krwi, matki Edypa. Matką jego jest to Eurykleja, to Eurygania lub Astymeduza.

³⁰    Na temat „uczuć” i ich wagi zob. B. Malinowski, La sexualite et sa represion dans les sociłtes primithes, jw., s. 176, który inspirował V. Shanda, The fundation of character.

³¹    Zob. C. Lćvi-Strauss, Les structures elemcntaires de laparentł, 1949.

³²    Zob. Marcel Mauss, Ethnologie et sociologie.

³³    A. Kardiner, The indhidual and his society, s. 223, 320 i nast. Tak samo, żeby zrozumieć, dlaczego u Rzymian osły, obracające publiczne żarna, mogły odpoczywać w westaliach, trzeba wiedzieć, że Westa była boginią domowego ogniska (focus), a także domowych młynków (pistrinum). Zob. G. Dumezil, Tarpeia, s. 108.

³⁴    Zob. H. Zimmer, Mythes et symboles dans Vart et la chilisation de Linde.

³⁵    RułhBenedict,Patternsof culture (w tłum. polskim, Wzory kultury, Warszawa 1966, PWN, tłum. Jerzy Prokopiuk). Ten dualizm był zaobserwowany przez wielu antropologów. Zob. P. Sorokin, Social and cultural dynamics, t. 1 -4, 1937-1941, i F. S. C. Northrop, The meeting of East and West, zob. również prace Piganiola, Worringera etc.

³⁶    R. Mucchielli, Le my the de la cite ideale, s. 257, zob. R. Ruyer V.utopie et les utopies, s. 159.

³⁷    J. Cazeneuvc, Les Dieux dansent d Ci bola.

³⁸    Zob. C. Lćvi-Strauss, Struktura i dialektyka, w: Antropologia strukturalna, jw., s. 316-326. Zob. również na temat oddzielenia legendy od rytuału i obrazu: L. Dumont, La Tarasąue, Essai de descrip-tion djm fait local d'un point de vue etnographiąue.

157