Obraz2 (10)

łania faktycznym i wyimaginowanym szkodom, jakie wywołuje autorytarna szkoła. Jedna z owych koncepcji to wielokrotnie opisywane propozycje „odszkolnienia” społeczeństwa (deschooling), proponowanie „społeczeństwa bez szkoły”, zlikwidowanie szkoły jako instytucji, stworzenie szans rozwojowych dzieciom i młodzieży wedle ich zamysłów, ich poglądów, ich koncepcji, bowiem „deschoolersi” wychodzili z założenia, że każdy uczeń, właściwie każdy człowiek, ma sprecyzowaną koncepcję życia. W tym samym duchu wypowiadali się zwolennicy tak zwanej antypeda-gogiki (i wypowiadają się do tej pory), głosząc jeszcze bardziej radykalne poglądy: że wszelkie wychowanie jest niczym innym jak bezprawnym łamaniem osobowości drugiego człowieka, gwałtem zadawanym drugiej osobie - i proponowali pełny leseferyzm w wychowaniu.

Druga koncepcja zaradzeniu owym rzeczywistym lub rzekomym szkodom wyrządzonym przez szkołę to koncepcja animacji. Zwolennicy animacji traktowanej jako metoda, technika, proces, ożywienie, stymulacja aktywności, wyzwalanie sił twórczych tkwiących w każdej jednostce są zdania, że zarówno w szkole, jak i w instytucjach pozaszkolnych oraz w tak zwanym codziennym życiu społecznym można obudzić w każdej jednostce ludzkiej, w każdej grupie społecznej ducha twórczej aktywności właśnie przez działania animacyjne

Animacja to dodawanie sił do działania, zachęcanie, rozpalanie, wnoszenie ducha, ożywianie, podnoszenie życia na wyższy poziom, poruszanie uczuć i wzmacnianie sił. To wszystko, co pod tym pojęciem się kryje w odniesieniu do jednostek i małych grup społecznych, jest możliwe do uruchomienia niezależnie od tego, jak będzie i czy będzie funkcjonowała szkoła jako instytucja dydaktyczno-wychowawcza, animacja jest bowiem układem, jest relacją: anima-tor-jednostka (grupa). Jednostkom i małym grupom społecznym należy uświadomić i stworzyć warunki do odkrycia i odnalezienia się w sobie, do umożliwienia komunikacji określonych stanów emocjonalnych i wiedzy innym osobom, a jednocześnie do uświadomienia, ze każda jednostka ludzka ma prawo do zachowań autonomicznych.

Animacja jednostek i małych grup społecznych była traktowana jako sposób przeciwdziałania negatywnym skutkom funkcjonowania autorytaryzmu szkolnego oraz negatywnym skutkom rozwoju współczesnej cywilizacji krajów rozwiniętych. W pierwszym i drugim przypadku chodziło o wydobywanie sił twórczych tkwiących w jednostce, zduszonych, stłamszonych przez autorytarną szkołę lub tłumionych przez warunki życia w zurbanizowanym i zindustrializowanym społeczeństwie.

Działania animacyjne powodują wiele zmian w osobowości. Owe zmiany można ująć w schemat:

STAN POCZĄTKOWY przed uczestnictwem w procesie animacji

STAN, do którego może dojść na skutek aktywności, uczestnictwa w procesie animacji

Pasywność Receptywność Izolacja Egocentryzm Schematyzm działania Stereotypowość myślenia

Aktywność Kreatywność Afiliacja Socjocentryzm Innowacyjność działania Generatywność myślenia

Oczywiście nie są to wszystkie możliwe zmiany, które może wywoływać stymulacja aktywności społeczno-kulturalnej, będąca zasadniczym celem i jednocześnie metodą animacji.

Animator - kto to jest?

Animator to ten, kto spontanicznie bądź z racji pełnionej funk-cji ożywia środowisko, rozbudza pożądanie wiedzy, wpływa na rozwój różnorodnych zainteresowań, rozumie też i docenia wagę nauczania i wychowania w życiu jednostki i społeczeństwa oraz ma świadomość własnej roli społecznej. Stąd też na przykład we Pranej i rola animatora upodabnia się do roli nauczyciela, wychowawcy, jak i organizatora.

257