obraz 1 (42)

Stowarzyszenia Tanecznego. Oczywiście, wraz ze zbliżaniem się końca zimy rytualne zakazy są stopniowo zawieszane.

Wśród Stowarzyszeń Kwakiutlów dla historyka religii najbardziej interesujące jest Stowarzyszenie Kanibali.JKwakiutl brzydzi się ciała ludzkiego. Jeśli mimo to nowicjuszowi] [hamatsa), niekiedy z ogromnym trudem, udaje się stać kanibalem, to tylko po to, by ukazać w sposób rozstrzygający, że nie jest już istotą ludzką, że utożsamił się z Bogiem. Jego kanibalizm, podobnie jak obłędne „szaleństwo”, jest dowodem jego ubóstwienia. Gdy po trzy-, czteromiesięcznym wycofaniu hamatsa wraca do wioski, zacho-j wuje się niczym dzika bestia^ skacze z dachu domu, atakuje wszystkich, których spotka, gryzie ich w ramię i pożera kawałki ich ciała. Czterem mężczyznom z trudem udaje się go powstrzymać i spowodować,^ by wszedł do domu kultowegod Pojawia się teraz kobieta, która mu towarzyszyła w samotni, i tańczy przed nim naga z trupem w ramionach. Na koniec nowicjusz wspina się na dach domu kultowego, skąd po przestawieniu kilku desek skacze do wnętrza i tańczy w ekstazie, trzęsąc wszystkimi swymi członkami. Aby go oswoić, „Pielęgniarz” (hehga) chwyta go za głowę i ciągnie do słonej wody. Obaj zagłębiają się tak, aż woda dochodzi im do pasa. Wtedy „Pielęgniarz” czterokrotnie zanurza hamatsa w wodzie. Za każdym razem nowicjusz podnosi się i wydaje okrzyk Kanibali: hap! hap! Następnie powracają do domu. Nowicjusz nie przejawia już oznak egzaltacji. )Piję słoną wodę, aby wymiotować. Po obłędnym paroksyzmie następuje zupełne wyczerpanie i w trakcie następnych nocy asystuje tańcom, milczący, przygnębiony^. Jak wszystkie inne inicjacje do tajemnych bractw kwakiutlowskich, także inicjacja do Stowarzyszenia Kanibali prowadzi do integracji nowej osobowości: neofita zmuszony jest znaleźć modus vivendi z mocą świętą, którą nabył przez ucieleśnienie Boga.

Inicjacyjne zachowanie kanibala kwakiutlowskiego jest dla historyka religii szczególnie interesujące:[wybuch jego osobowości, jego szal, „oswa-jamel go przez „Pielęgniarza” przypominają inne zjawiska religijne, poświadczone^ w .różnorodnych-i.....nie , powiązanych ze sobą historycznie

kulturach.ifDezintegracja osobowości i opętanieĄą symptomami wspólnymi dla wielu inicjacji północnoamerykańskich; gdy jednak utrata osobowości i opętanie przejawiają wyjątkową intensywność, stanowią wówczas kontynuację syndromu powołania szamańskiego jw całym tego słowa znaczeniu.

/

²“ Boas, The Social Organization..., s. 441-443, 524 nn.; Id., Ethnology of the Kwakiutl, s. 1172 nn. Stowarzyszenie Kanibali istnieje również u Bella Coolas; inicjacja jest podobna do inicjacji Kwakiutlów; por. F. Boas, Secret Societies, s. 649-650; Id., The Mythology of Bella Coola Indians („Memoirs of the American Museum of Natural History”, I, pt 2, 1900, s. 25 nn.), s. 118-120. O rytuałach inicjacyjnych innych stowarzyszeń tajemnych Indian północno-zachodniej Ameryki por. Frazer, Totemism and Exogamy, III, s. 499-512, 527-550, i J. Haekcl, op. cit., passim.