Obraz04 (2)

pancerny (lKPanc) i jedną armię kosztem prawego skrzydła Frontu (70 lub 28 A).

1 Armia Wojska Polskiego w tej operacji będzie nacierała wzdłuż zachodniego brzegu Wisły z zadaniem opanowania Warszawy we współdziałaniu z wojskami prawego skrzydła i centrum Frontu” ¹.

Istotną sprawą dla omawianego tematu w przedstawionych decyzjach (marsz. Rokossowskiego) z 6 sierpnia (jak też jego i marsz. Żukowa) z 8 sierpnia, było wznowienie uderzenia w kierunku Warszawy już w najbliższym terminie, bo w dniu 10 sierpnia. Był to termin bardzo krótki, zważywszy na dotychczasowy rozwój wydarzeń na podejściach do Warszawy. Warto przy tym zwrócić uwagę, iż poza wymuszoną bitwą obronną 2 APanc w pozostałym pasie działania 1 Frontu Białoruskiego jego wojska przez cały czas prowadziły operację zaczepną. Nie tylko nie wydano im rozkazu zatrzymania się, lecz przeciwnie — mimo bardzo zmienionego stosunku sił oraz dużego zmęczenia i wykrwawienia, nakazano nieprzerwane kontynuowanie natarcia.

Po rozpatrzeniu zamiarów stron, wynikłych z rozwoju działań do 6 sierpnia 1944 r., przejdźmy ponownie do śledzenia bitwy toczącej się na warszawskim kierunku operacyjnym. Obecnie zmieniam jednak kolejność przedstawienia sytuacji. Ponieważ to, co się działo na froncie, rzutowało na położenie powstańczej Warszawy, omawiam najpierw walki między Narwią i Wisłą oraz na bezpośrednich przedpolach Warszawy, następnie zmagania nad Wisłą i z kolei wydarzenia w Warszawie. Ten etap działań pozwala też na komasowanie jego opisu, gdyż sytuacja operacyjna nie zmieniała się już tak gwałtownie. Będę więc próbował przedstawiać bieg wypadków według zarysowujących się cezur czasowych.

Przed prawym skrzydłem wojsk 1 Frontu Białoruskiego względna stabilizacja położenia trwała do 10 sierpnia. Przez ten czas nie przerwała jednak aktywnych działań 48 A, która wspólnie z 3 A 2 Frontu Białoruskiego bez przerwy atakowała broniące się na północnym skrzydle niemieckiej 2 A ugrupowanie 1 KKaw i LV KA. 7 sierpnia siły te uzyskały znaczne włamanie w nieprzyjacielską obronę na zachód od Lap. Następnego dnia walki w tym rejonie zwiększyły swe natężenie. Poprzedziło je silne przygotowanie artyleryjskie oraz uderzenia lotnictwa szturmowego. W toku całodziennych walk wyłom w obronie nieprzyjaciela pogłębił się. Generał Weiss wyczerpał do reszty nieliczne odwody i był zmuszony cofać front obrony swej armii na tym kierunku za Narew i dolną Biebrzę.

Natomiast w pozostałym pasie tego zgrupowania wojsk marsz. Rokossowskiego uderzenia wykonywane były sporadycznie, utrzymując napięcie na froncie 2 A. Najsilniejsze z nich nastąpiło 9 sierpnia i było skierowane w obronę XX KA i IV KPanc SS. Kryło ono w sobie duże niebezpieczeństwo i gdyby

69

1

Kopia szyfrogramu z 8 sierpnia 1944 r. (godzina dwudziesta minut pięć), AMO SSSR, zesp. 233, nr ew. 2356, t. 26. Tłumaczenie dokumentu przyjęto za: S. Sztiemienko. Jeszcze raz o sztabie generalnym w latach wojny, s. 102 n.