występują w glebach, wodach i ściekach. Stosowane są jako inhibitory korozji w obiegach wód przemysłowych.
Nadmiar azotanów(III) w organizmie może powodować jego zatrucie. Azotany(III) reagują z hemoglobiną tworząc methemoglobinę niezdolną do przenoszenia tlenu do tkanek. Ponadto reagują one w żołądku z aminami i amidami tworząc rakotwórcze nitrozoaminy. Dopuszczalne zawartości azotanów(III) w wybranych produktach żywnościowych zebrano w tabeli 9.2.
Tabela 9.2. Dopuszczalne zawartości azotanów(III) w wybranych produktach spożywczych, wg [3,4]
Substancja |
Dopuszczalna zawartość |
Woda pitna wg WHO |
10mg/dm3 |
Woda pilna wg PN |
10 mg/dm3 |
Wędliny |
340 mg/icg |
Sery |
50 mg/dnv |
♦ Przygotowanie próbki do oznaczenia azotanów(V) i azotanów (III)
Odczynniki
1) 25% roztwór Na2C03
2) 10% roztwór CdS04
3) 0,25 M roztwór NaOH
4) 0,5% roztwór Ag2S04
Uwaga!
Przed przystąpieniem do analizy należy zapoznać się z kartą charakterystyki CdS04!
Sposób wykonania
Próbkę o masie około 20 gramów odważoną na wadze technicznej, rozdrobnić i umieścić w zlewce na 400 cm3, dodać 250 cm3 wody destylowanej
oraz 6-7 kropli węglanu sodu. Próbkę dobrze wymieszać przez około 15 minut. Całość przesączyć na sączku karbowanym. Następnie pobrać pipetą 50 cm3 przesączu i umieścić w kolbie miarowej na 100 cm3. Do roztworu dodać kroplami 5 cm3 siarczanu(VI) kadmu i dobrze wymieszać (dodatek siarczanu(VI) kadmu jest niezbędny w procesie denaturacji substancji białkowych zawartych w wędlinach). Do próbki dodać 5 cm3 0,25 molowego roztworu NaOH, ponownie wymieszać i dopełnić wodą do kreski. Odczekać około 5 minut i całość przesączyć. Z przesączu pobrać pipetą 50 cm3 roztworu i poddać oznaczaniu na azotany(III). Pozostałą część przesączu przeznaczoną do oznaczania azotanów(V) umieścić w drugiej kolbie stożkowej i dodać kroplami 0,5% roztworu siarczanu(VI) srebra w obecności dichromianu(VI) potasu.
♦ Oznaczanie azotanów(V)
3Fe2+ + NOf + 4H30+ -> 3Fe3+ + NO + 6H20 Cr2C>72' + 6Fe2+ + 14H3Oł -> 6Fe3+ +20* +21H20
Odczynniki
1) 0,1 M roztwór FeS04 w stężonym kwasie solnym
2) 0,1 M roztwór K2Cr207
3) NaCl (stały)
4) H2S04 (stężony)
5) ferroina
Sposób wykonania
Do kolbki stożkowej odpipetować 25 cm3 wcześniej przygotowanego roztworu i dodać 5 gramów NaCl, 15 cm3 siarczanu(VI) żelaza(II) oraz
1
229