Obraz8 (18)

			m	ii
				\V y
		^---	^1—‘	1 1
I
		j
		_

% Objętościowy

Mym. 83. arzabieg krzywych deetyleeji normalnej różnych rodzajów benzyn

I. ki.iy.t «i i    ? |    . I.

a iMlianti «•#■*••••••.    9.    a

,1 . r -a* . J 4 • • I y I a c J I tl «lll •) r •(»» i • —. |. a. IiM fM a flar •• a • | Saatylaal r *>y ,tr afl••*•). »•    a »»•»••••

• la tai u I i ynaii •

Rys. 84. Wpływ dodatku TEO na liczbą oktanową benzyn (według Baesiftowe)

^{Bl# rd,ml#l} * Ccafcej& benzynowych. lecz przy dożyw udziale • ledelhdw Mlel«ey«k do prepy fb|. Te oeZetnie etosu je mię w ilości do-ehodtąc*j do 5W. Substancje pomocnicze dodaje mię do oba rodzajów ben-*y* " 11 ode i ech ale wifkityeh alt 8,18.    •    _XJ

O jakości benzyny decyduj# następuj#c# czynniki i

przebioT deetyleeji normalnej i prytnoM per (określające jej lotność),

■* liczbę oktanowe,

- zewertodc siarki. dynie 1 kwa nowość.

Benzyna silnikowa mu a i zawierać w odpowiednie | etoeunku składniki letniej 1 trudniej lotne. Skład benzyny pod tyn względem | charakteryzuj* ' przebieg tzw. krzywej destylacji normalnej. Pożądany przebieg krzywych dla różnych rodzajów'benzyn przedsta-j wiono na rys. 83.

Liczba o k t a-n o w a jaat miar# odporności paliwa na spalanie! detonacyjne (czyli na tzw. "stukania”). Wyra i#* się ona liczb# podaj#c# objętościowy procent lzooktanu (LO - 100), który trzeba dodać do n-heptanu (LO -0), aby uzyskana mieszanka miała tak# sam# odporność detonacyjn# jak paliwo badana. Odporność detonacyjne zależy od jago składu chemicznego i charakteru krzywej destylacji. Najmniej odporna na | spalanie datonacyjne a# n-alkany o długich 1aócuchach (podatna na wolno-rodnikow* reakcje rozkładu), a najbardziej odporna - węglowodory o budowie rozgałęzionejz izoelkeny i izoelkeny. Odporność wzrasta w nich z i liczb# bocznych łańcuchów i ich odległości# od koftca cz#steczki. Dóbr# odporności# eharaktaryzuj# się również węglowodory aromatyczne, natomiast średni# - nierozgałęzione alkeny i na/teny. Przy podobnej budowie chemicznej węglowodorów ich liczba oktanowa jaat odwrotnie proporcjonal-na do wielkości cząsteczek, np. n-butan LO * 94, n-pentan LO • 63.

faane •# dwa międzynarodowe sposoby wyrażania liczby oktanowej! LO/B (oznaczane metod# "badawczą") 1 LO/ffl (oznaczane metod# "motorową*). Obie metody rOtnią eię konstrukcją maszyny pomiarowej etosowenej do oznaczał)

i parametrami pomiaru• To samo paliwo badane różnymi metodami mota mieć rśtaą liczbę oktanową.

Benzyna odporna na spalanie detonacyjne jest paliwem o najwyższej jakości. Na całym świacie od wielu lat obserwują się stały wzrost LO produkowanych rodzajów benzyny, co jest niezbędne do zasilanie nowocre-snyeh silników o wysokim stopniu spręiania.

Możliwe są dwa sposoby otrzymania benzyny wysokooktanoweji

-    komponowanie jej to składników mających najwyższą LO, np. reformatów, alkllatów, benzyny z krakowanie katalitycznego, węglowodorów lzope-rsfinowych i aromatycznych,

-    dodanie do benzyny substancji pomocniczej podwyższaj#cej Jej LO.

Substancją taką, czyli    antydctonmtorem.    jaat tetrsetyloołów

(c_aH«)_%Pb (TEO). Dodawanie tego czynnika do benzyny nazywa się e t y-| litowaniem. Wprowadza się go w postaci tzw. płynu etylowego, tj. mieszaniny 551 TEO i 35% halogenków alkilu (którymi a# 1,2-dichloroetan i 1*2-dibromoetan) z dodatkiem jeszcze innych substancji. Halogenki alkilowe . stenowi# tzw. vynośrtlkŁ, tj. substancja, które podczas pracy silnika powoduj# przekształcenie TEO w lotny PbCi _a lub PbBr, (nie w nielotny PbO, który zalegałby w silniku).

TEO dodany do benzyny nawet w malej ilości nota znacznie podwyższyć jej LO.

Wrażliwość benzyny na dodatek TEO jest różna w zależności od jaj pochodze-nia - bardzo czuła jaat benzyna z pierwszej destylacji, natomiast przeciwnie zachowuje się benzyna oLlgomerylscy J na (rya. 84). Zazwyczaj TEO dodaje się do benzyny w ilości ok. 0,1% wag.

Jak wynika z tab. 53, LO niektórych węglowodorów jaat wyższa nil 100. Dla węglowodorów odporniejszych na "stukanie" niż lzooktan paliwem porównawczym jest lzooktan z odpowiedni# domieszką TEO.

274

275