Obraz (1209)

Poniżej zostaną zaprezentowane (sklasyfikowane na schemacie) rodzaje kursów walutowych w kolejności od najmniej płynnych do najbardziej płynnych. Zaprezentowane rodzaje kursów walutowych stanowią de facto rodzaje systemów kursowych stosowanych w różnych krajach. Istotę poszczególnych systemów opracowano za pomocą definicji stosowanych przez MFW¹.

Poczynając od skrajnie sztywnych systemów kursowych, wyróżnia się systemy, w których wyeliminowana została całkowicie waluta danego kraju. Zamiast niej rolę prawnego środka płatniczego pełni waluta obca. Wśród tych systemów wyróżnia się dolaryzację i unię walutową (monetarną).

Dolaryzacja polega na ogłoszeniu waluty obcej (najczęściej jest nią dolar amerykański, stąd nazwa) pieniądzem krajowym. Skutkiem tego, dany kraj zrzeka się uprawnień do prowadzenia polityki pieniężnej jako ważnego elementu polityki gospodarczej państwa, ze wszystkimi tego skutkami, np. brakiem możliwości oddziaływania na płynność sektora bankowego. Poza tym nieemitowanie waluty krajowej, pozbawia to państwo dochodów z senioratu. Dodatkowo kraj ten uzależnia stan swojej gospodarki od koniunktury występującej w kraju emitenta. Stosowanie takiego systemu może być opłacalne dla małych gospodarek otwartych, których przeważająca cześć wymiany handlowej dokonywana jest z dużym i silnym gospodarczo krajem emitenta waluty.

Unia walutowa oznacza dla państw członkowskich rezygnację z ich walut krajowych na rzecz wspólnej, nowej waluty. W wyniku utworzenia takiej unii banki centralne krajów członkowskich zrzekają się prawa do emisji ich waluty krajowej (ze wszystkimi tego skutkami) oraz prowadzenia autonomicznej polityki pieniężnej na rzecz nowego, wspólnego dla obszaru unii, banku centralnego. Przykładem takiego systemu walutowego jest Europejska Unia Gospodarczo-Wałutowa (.European Monetary Union), w której wspólną walutę - euro - emituje Europejski Bank Centralny, który równocześnie prowadzi w tej walucie jednolitą dla całego obszaru politykę pieniężną. Z kolei dotychczasowe banki centralne krajów członkowskich stały się obecnie wykonawcami tej polityki. Wprowadzenie takiego systemu kursowego powinno wynikać z wzajemnych powiązań gospodarczych pomiędzy krajami członkowskimi i korzyści płynących z integracji monetarnej².

Innym systemem kursu sztywnego jest zarząd walutą (currency board), inaczej zwany izbą walutową. Podstawowym założeniem tego systemu jest zobowiązanie się władz danego kraju do utrzymywania sztywnego kursu waluty krajowej względem waluty obcej. W praktyce wiąże się to z dokonaniem zapisu

102

1

   De Facto Cłassification of Exchange Ratę Regimes..., op. cit.

2

   Szerzej na temat integracji monetarnej i optymalnych obszarów walutowych: ł. Pszczółka, Euro a integracja europejskich rynków finansowych, CeDeWu, Warszawa 2006.