jak obrazowo przedstawiono na rysunku 2.2.5a, praca jednotłokowej pompy jednostronnego działania charakteryzuje się dużą nierównomiernością. Wytłaczana z niej ciecz płynie strumieniem przerywanym, pulsacyjnym, co powoduje uderzenia hydrauliczne we współpracujących z pompą rurociągach instalacji. Praca takiej pompy jest hałaśliwa, a powstające drgania mogą szkodliwie wpływać na elementy pompy i jej zamocowanie na fundamencie.
Stopień nierównomierności wydajności przyjęło się oznaczać symbolem 5n, który wyraża stosunek chwilowej wydajności maksymalnej do wydajności średniej pompy:
S„ = -5W (2.34)
V§r
Chwilowa wydajność maksymalna wynosi:
gdzie:
n — liczba obrotów korby na minutę dla Qmax odniesionej do 1 sekundy.
Wartość średniej wydajności można wyznaczyć analitycznie z zależności:
~ c _rS'n_or r'JL_i: n 0 ,,v
Qśr - F ' cśr _ F ' 60 ~ 2 ’ F " 60 “ F ‘ r ' 30' ^2-36^
Podstawiając powyższe zależności do wzoru (2.34), otrzymujemy stopień nierównomierności wydajności dla jednotłokowej pompy jednostronnego działania, który wynosi:
„ n ■ n
F • r • -TnT-
5n =-= Ti = 3.14 (2.37)
F'r-l(r
Natomiast wartość średniej wydajności dla tej samej pompy
Rysunek 2.9b przedstawia wykres zmian wydajności pompy jednotłokowej dwustronnego działania. Podobnie jak w pompie jednostronnego działania, zakres-kowany prostokąt przedstawia pole proporcjonalne do wydajności pompy w czasie jednego pełnego obrotu pompy. Pole to jest dwukrotnie większe od przedstawionego na rysunku 2.9a, jeśli nie uwzględnia się w tym przypadku powierzchni zajmowanej przez przekrój trzonu tłoka pompy.
Strumień cieczy przetłaczanej przez pompę jednotłokową dwustronnego działania jest znacznie bardziej równomierny i nie ma przerw w jego podawaniu, ponieważ w momencie, gdy po jednej stronie tłoka kończy się suw tłoczenia i zaczyna suw ssania, po drugiej stronie tłoka rozpoczyna się równocześnie suw tłoczenia. Mimo to praca pompy jest pulsacyjna, a wartość wydajności zmienia się w takich
46