OMiUP t1 Gorski0

■ g-^C

AlB

A B

4

5

Rys. 2.34. Schemat pompy wielotłokowej osiowej:

1 - blok wirujący, 2 - wał napędowy, 3 - blok nieruchomy, 4 - tłok. 5 - tarcza napędu (toków

półkoliste kanały w bloku 3. Przy ruchu tłoka 4, od lewej ku prawej, wnętrze cylindra jest przez cały czas połączone z kanałem ssawnym (prawy kanał na przekroju B— B). Podczas powrotnego ruchu tłoka, czyli w czasie suwu tłoczenia przestrzeń cylindra połączona jest z kanałem tłocznym (Jewy kanał na przekroju B—B). Zmiana kąta nachylenia tarczy powoduje zmianę wielkości skoku s = D • tgy. wykonanego przez tłoki w czasie ruchu obrotowego bloku cylindrowego 1, a tym samym — zmianę wydajności pompy. Ustawienie tarczy w położeniu prostopadłym do osi wału napędowego 2 powoduje tzw. jałowy ruch pompy. W celu uzyskania zmiany kierunku przepływu pompowanej cieczy tarcza 5 musi wychylać się w przeciwną stronę.

Wydajność teoretyczną wielotłokowej pompy osiowej można wyznaczyć ze wzoru:

(2.50)

gdzie:

d — średnica tłoka [mj, z — liczba tłoków,

D — średnica podziałowa jm],

y— kąt nachylenia tarczy,

n — prędkość obrotowa wału [obr/min].

Wydajności rzeczywiste omawianych pomp wynoszą od 25 do 800 1/min, a ciśnienia, podobnie jak w pompach tłokowych, osiągają wartości dochodzące do 30 MPa. Liczba obrotów pompy zazwyczaj jest dostosowywana do prędkości obrotowej silników elektrycznych i mieści się w granicach od 500 do 2000 obr/min.

Na rysunku 2.37. przedstawiono wielotłokową pompę osiową o zmiennej wydajności i zmiennym kierunku przepływu, z tarczą wychylną produkcji polskiej typu TR—9/800.

Tarcza wychyla się na niewidocznych na rysunkach czopach umieszczonych prostopadle do płaszczyzny rysunku, ułożyskowanych tocznie w obudowie pompy.

70