Przyjmijmy, że cząstka zanieczyszczenia jest kulą o średnicy d i swobodnie opada od wysokości hQ, na której znalazła się wskutek doprowadzenia cieczy z zanieczyszczeniami do zbiornika. Pod wpływem wypadkowej działających na nią sił-siły ciężkości G i siły wyporu A, kula zaczyna poruszać się ruchem przyspieszonym Równocześnie z rozpoczęciem ruchu pojawia się siła oporu R, zwiększająca się w miarę wzrostu prędkości ruchu, aż do zrównoważenia wypadkowej sił ciężkości i wyporu. Od tego momentu, który następuje po przebyciu przez kulę drogi Ah kula będzie poruszała się ruchem jednostajnym aż do samego dna. Prędkość opadania ruchem jednostajnym, w funkcji ich średnicy, można wyznaczyć z warunku równowagi działających sił:
i wzoru na siłę oporu czołowego R ciała kulistego, poruszającego się w ośrodku lepkim (wg Stokesa):
R = 3 • k • d • v • ri (4.2)
ponieważ:
G=j56^-Ps-g 1 A = Ł^-p-g (4.3)
z porównania wzorów (4.1) i (4.2) prędkość opadania cząstki ruchem jednostajnym oraz czas opadania będą wynosić:
x
d2-(Ps-P)-g
V
[m/s]
(4.4)
gdzie:
v [m/s] — prędkość opadania cząstki,
d [m] — średnica cząstki opadającej,
ps [kg/m3]— gęstość cząstki opadającej, p [kg/m3] — gęstość cieczy (oleju), g = 9,80665 m/s — przyspieszenie ziemskie, r\ [Pa • s] — lepkość dynamiczna cieczy (oleju), x [s] — czas opadania cząstki,
h0 [m] — początkowa wysokość położenia cząstki nad dnem zbiornika.
Na rys. 4.2. przedstawiono zależność prędkości osadzania cząstek wody i piasku w oleju od ich średnicy w stałej temperaturze oczyszczania, wynoszącej 50(,C.
Na prędkość osadzania zanieczyszczeń istotny wpływ ma różnica gęstości zanieczyszczeń i oczyszczanego czynnika. Przy założeniu, że wysokość hQ (rys. 4.1 )-która jest drogą sedymentacji, równa się 2,4 m, a czas odstawania 12 godzin, dla podanego przykładu (rys. 4.2) średnica najmniejszej cząstki wody osadzonej na dnie zbiornika wyniesie 200 mikrometrów, prędkość osadzania zaś — 0,2 m/h.
296