Załóżmy, że rozpatrujemy sprężarkę powietrza rozruchowego, tłoczącą 0v\ńetrze do zbiornika (butli). Podczas pracy sprężarki zmienia się ciśnienie vvzbiorniku. Przy nie zmienionej charakterystyce przewodu zmienia się wartość ^śnienia w zbiorniku, kolejno na: pst2 > pst], pst3 > pst2 itd. Punkty pracy sprężarki zltiieniają się odpowiednio na punkt 2 i 3, a zapotrzebowanie na moc również rośnie, przyjmując kolejno wartości: Nj, N2, N3 itd. Oczywiście wzrost zapotrzebowania zarówno na ciśnienie, jak i na moc przebiega płynnie, bezskokowo.
Rysunek 3.37 przedstawia charakterystykę sprężarki, w której ciśnienie ssania jest równe atmosferycznemu. Przedstawione na osi rzędnych charakterystyki ciśnienia p odpowiadają tu wartości ciśnienia tłoczenia sprężarki pt, które zależy ^ ciśnienia w zbiorniku pst i oporów przepływu czynnika w przewodzie tłocznym (charakterystyki przewodu).
Ponieważ ciśnienie gazu odpowiada jego energii potencjalnej, w ogólnym przypadku należy mówić o przyroście energii czynnika sprężanego. Wielkość ta definiowana jest jako energia właściwa, która określa przyrost energii jednostkowej ilości gazu sprężanego w sprężarce. Stąd często na osi rzędnych charakterystyki występuje nie ciśnienie p, ale teoretyczna energia właściwa, zwykle masowa etm (odniesiona do 1 kg sprężanego gazu). Analogicznie w wypadku pomp była mowa o energii jednostkowej elementu cieczy Y. W stosowanym dawniej technicznym układzie jednostek używano określenia: wysokość ciśnienia H wyrażona w metrach. Można je spotkać we wcześniejszych publikacjach. Wzajemna relacja tych wielkości jest następująca: e^ = H • g, gdzie g oznacza przyspieszenie ziemskie. Wymiarem masowej teoretycznej energii właściwej gazu jest [J/kg] lub, co jest równoznaczne — [m7s2].
Dla sprężarek przepływowych masową teoretyczną energię gazu w funkcji wydajności e^ = f(qv), przy stałej liczbie obrotów wirnika n = const, wyznacza się w następujący sposób: w przypadku idealnego procesu sprężania w promieniowej sprężarce przepływowej, bez uwzględnienia strat tarcia, uderzenia czynnika o łopatki itp. i przy założeniu, że wirnik ma nieskończenie dużą liczbę łopatek, otrzymuje się zależność:
etm<» = u2 ' c2u = u2 • c2 • cosa2 (3-35)
Podstawiając do podstawowego równania pracy wirnika zależność:
c2u = u2 - cr2 • ctgp2 (3.36)
gdzie:
c =
1-2 n ■ D2 • b2 CR, — wydajność sprężarki;
P>2 •— zewnętrzna średnica wirnika;
b2 — szerokość łopatki na wylocie z wirnika.
249