Obraz1 (64)

2audna. Stosuje al_v do otrzymywania olejków z kwiatu jaśminu i tube-rozy. •    .    . .

4. wytłaczanie. Metodą tą otrzymują alg olejki z roślin cytruaowych - • owoców i ekórok cytryn, pomarańczy 1 grapefruitów. Polega ona na zgnieceniu surowca w prasach i wytłoczeniu surowego olejku. Produkty otrzyeiane tą not odą zawierają liczne zanieczyszczenia. Poddaje się Jo destylacji pod zmniejszonym olśnieniem, odbierając trakcje czysto pod wzglądem zapachowym.

Substancje zapachowe pochodzenia roślinnego

. Oprócz licznych substancji zapachowych pochodzenia roślinnego, znane i wykorzystywane są również takie aubetanaje pochodzenia zwierzęcego, np. pi2aio i ambra.

Pismo jeat wyauszoną wydzieliną gruczołów piżmowca Żyjącego w Chinach, w Tybecie 1 na Syberii. Surowe pl2mo zawiera O,5-2,0% olejku piżmowego, ktOrego głównym składnikiem zapachowym jeat m u a k o n o wzorze i

H₂C-ICH2l₅-ę'

.1 ^0

Ambra jest wydzieliną ssaków morskich - kaszalotów, zawierającą ambroinę. Jest substancją bezpostaciową, kruchą, o konsystencji wosku. Ha balsamiczny zapach wzmagający sią po rozpuszczaniu w alkoholu. Stosowana jest w perfumerii jako utrwalacz zapachu perfum.

Zastosowanie naturalnych substancji zapachowych

Substancje te wykorzystuje sią do produkcji Środków kosmetycznych: perfum, wód kwiatowych, wód toaletowych, szamponów, mydeł i past do ząbów. Niektóre olejki, np. cytrynowy, anyżowy, cynamonowy, alulą do nawaniania artykułów spożywczych, a inne, np. eukaliptusowy, tymiankowy 1 cedrowy, używane są do produkcji środków leczniczych. Z niektórych olejków wyodrębnia eią cenna związki chemiczne.

2.1.5.2. Garbniki

Garbniki są to substanejs wiążąca się nisodwracalnis z kolar genom (białkiem skóry) i umożliwiające otrzymanie skóry wygarbowanoj. W procesie garbowanie następuje przekształcenie nietrwałej, surowej skóry

zwierzęcej w skórę użytkową, odznaczającą się dutą wytrzymałością mechaniczną i odpornością na rótne czynniki biologiczne 1 fizyczno. Wekutek tej przemiany skóra staje sią odporna na procesy gnilne, nie pęczniej* pod wpływem wody, zatraca wlaśaŁwoSci klejące, etaje się elastyczna 1 miękka.

Garbniki etoeuje się podczas tzw. garbowania właściwego, które polega na wprowadzeniu do tkanki skóry odpowiedniej ilości garbnika i chemicznym związaniu aktywnych grup garbnika z grupami poiipeptydowym białka, przy czym zostaje zachowana struktura włóknista skory.

Spośród licznych grup garbników duże znaczenie w przemyśle garbarskim mają naturalne garbniki pochodzenia roślinnego. Garbniki roślinne występują w różnych częściach roślin - w korze, drewnie, liściach, owocach i korzeniach roślin garbnlkodajnych (tab. 12).

Tabela 12

ZawartoSć garbników w wybranych surowcach roślinnych

Nazwa surowca roślinnego	Zawartość qarbników (%)
Sumak	24-35
Drewno ąusbracho	20-24
Galasówki	o pi i a w
Kora brzozowa	6-12
Kora świerkowa	5-16
Kora dębowa	5-17
Kora wierzbowa	1-13
Kora mimozy	11-45
Drewno dębowe	6-8
Drewno kasztanowe	7-11

Do garbowania stosują się albo bezpośrednio garbnikooosne części roślin, albo ich ekstrakty. MertoSC czynnika garbującego zalezy od zawartości w nim garbnika roślinnego i substancji balastowych; określają ją naatępująca cechyi

-    szybkość przenikania garbnika do wyprawianej skory,

-    trwałość jego wiązania ze skórą,

-    barwa i właściwości wyprawionej skóry.

W zalotności od rodzaju i przeznaczenia skór traktowanie ich gerbm kami roślinnymi trwa od tygodnia do roku.

Garbniki wyodrębnia się z roślin przez ekstrakcję. Otrzymuj*^* ** gęazczone wyciągi roślin garbnikodajnych (w postaci ciekłej lub s a Zachodzi to w następujących operacjach!

-    rozdrabnianie surowców roślinnych,    ^ura-

-    ekstrakcja rozdrobnionego materiału roślinnego w bateriach ktorów,

81