I. Rozwadowska, Z Witkowska, B. Majkowska
Oprócz nieprawidłowych ułożeń płodu na powikłany przebieg porodu mogą mieć również wpływ: nieosiowe wstawianie się główki oraz wysokie proste i niskie poprzeczne stanie główki.
Nieosiowe wstawianie się główki - asynklityzm
Nieosiowe wstawianie się główki polega na tym, że szew strzałkowy przebiega poprzecznie, ale albo bliżej kości krzyżowej, albo bliżej spojenia łonowego.
Takie wstawianie się główki powoduje boczne zgięcie kręgosłupa płodu w odcinku szyjnym do jednego z barków. Gdy nieosiowość utrzymuje się po ustaleniu główki w płaszczyźnie wchodu, zaliczona jest do ułożeń patologicznych.
Przyczyny:
<» nieprawidłowa miednica matki /ścieśniona we wchodzie/ — asynklityzm przedni,
• płaska krzywicza, ogólnie ścieśniona miednica - asynklityzm tylny.
*
Asynklityzm przedni Naegelego - asyncłitismus anterior /Naegele/
Jest to nieosiowe wstawianie się główki, w którym szew strzałkowy przebiega w płaszczyźnie wchodu bliżej kości krzyżowej, przoduje wtedy kość ciemieniowa „przednia” od strony spojenia łonowego. Jest to asynklityzm korzystny, ponieważ zejście główki do próżni jest możliwe dzięki istnieniu większej przestrzeni w zagłębieniu kości krzyżowej.
Rozpoznanie badaniem wewnętrznym: Główka ustalona we wchodzie. Szew strzałkowy przebiega poprzecznie bliżej kości krzyżowej, ciemiączko przednie jest obniżone w stosunku do ciemiączka tylnego. Przoduje kość ciemieniowa od strony spojenia łonowego, od strony którego można czasami wybadać ucho płodu i ciemiączka boczne. W nieosiowości przedniej główka po wejściu do próżni nie napotyka już trudności i rodzi się mechanizmem typowym dla ułożenia potylicowego.
Asynklityzm tylny Litzmana - asynclitismusposteriori /Litzmam/
Jest to nieosiowe wstawianie się główki, w którym szew strzałkowy przebiega poprzecznie, ale bliżej spojenia łonowego, przoduje tylna kość ciemieniowa. Jest to asynklityzm niekorzystny, ponieważ tylna kość ciemieniowa zachodząc na przednią opiera się o spojenie łonowe i postęp porodu ulega zahamowaniu.
Rozpoznanie badaniem wewnętrznym: Główka wstawia się do wchodu i przoduje kość ciemieniowa „tylna” od strony kości krzyżowej, a szew strzałkowy znajduje się bliżej spojenia łonowego. Od strony kości krzyżowej można zbadać ucho płodu i ciemiączka boczne. Główka jest najczęściej wtedy przyparta, ale daje się poruszyć ku górze, wzgórek kości krzyżowej jest badalny. Nieosiowość tylna jest wyrazem niewspółmiemości porodowej i powoduje brak możliwości adaptacyjnych główki w kanale rodnym. Jest wskazaniem do cięcia cesarskiego.
Ryc. 38. Asynklityzm: A przedni -Naegelego; B tylny - Litzmana.
Wysokie proste wstawianie się główki - yositio occiyitalis recta alta
Jest to nieprawidłowe wstawianie się główki szwem strzałkowym w wymiar prosty płaszczyzny wchodu miednicy.
Przyczyny:
o nieprawidłowa miednica, płaska, ogólnie ścieśniona, długa, męska,
» mięśniaki, guzy macicy,
• łożysko brzeżnie przodujące,
© wady rozwojowe.
Rozróżnia się dwie odmiany tego ustawienia:
- potylicowe przednie /łonowe/ - potylica znajduje się bliżej kości łonowej,
- potylicowe tylne /krzyżowe/ - potylica znajduje się bliżej kości krzyżowej.