P1240461

Ilaibedny: wydaje mit    ai|or.Qlg>ti>* ku!tyrv ^ulycKlt..

r    : kr«tdvtcą, kłobucką, rl lwicka** * i kępińska- ‘•‘wodzi sit

ona uk a tlenento> mosiłoweh. Ja<‘l traciniecklch 1 Jtmt dłu*otrwa-tą* Ijo «yr6tBiaj%C!Vei rn    maeajń /rvc.'/ nnleia formy 4vuatożko-

we, słabo prcfiloa^ barlaet# i jajowate, w**vstki* o charak tary stycznym sdobalctwi* piasty ceny*, a taksa profilowane il?v * u sakiem i dala zdobione kubki c ucr.*? wyraźnie wvnieslonvm ponad krawędź. .^roeoo-1;ty Jest tyłąneta ornament plastyczny. Vstepuie stosunkowo snoro brątów, ftn«Vvccaie związanych złómla a oidr.iaswantami a pcłudnio-vero zachodu, w tym takie formy lokalna. Znn-.e są i lokalna formy te-lasna. Croby aa płaskie, ciałopalna i szkieletowe, niezbyt bosato w-p j rażone w eerar lka. a sto mnie owo często w drobna przedmioty metalowe, pyrullifriaTir jest dobierania ozrellonych zestawów naczyń do inwentarzy rr>bo*yca. ‘odatkowe kryteria: wy stepowania rrodów ora* popularny *vve*aj noszenia diademów i różnych zawieszek skroniowych.

fc. Gedi-a⁴*^ wyróżnił w okolicy upoi a rejon przerieamaneeo występowania cech różnych rrup, należących wadia proponowanaj tu nomenklatury oo -ałopolskiej * nadodr*ai\ekie J kultury łużyckiej• Isinaczona ^azt ona na mapie /ryc.V a na swad ją należałoby chyba rruoą opolska.

Genesa tarnobrzeskiej kultury łużyck iej ciąrle nie Jest .leszcze wjaleionm. Kultura ta powstała z. niewielki- opóźnieniem i trwała dło-co. » je' ceramice znad wy rań na wpływy południowo-wschodnia /Noua,

C#ya-Holikrany/ • tnąc wyraźną odmienno ad proporcji, naczyń «Jvu*totło-wTcłr i jajowa tren. rnarakterystyezne aa wazy i naczynia jajowata, zdobiona otworkami i ornamentem plastycznym, oraz w ocóle to dwa motywy zdobnicza, a takie wór zaplatanych trójkątów. Brązy eajt rrey południowe. wy stypoJa niezbyt liczna formy lokalna, a także lokalne formy Żelazne. Groby w% ciałopalna, wyłączni# płaskie, występujące na cnanta-rztf sfcsc-. w wyraźnych skupiani ach. a wyposażone uboro w ceramikę i sto-».nko«c często w drobne przed-loty metalowe. Kryterium dodatkowym Jest t-waaie narzędzi krzemiennych.

. Sajpóiciej, bo dopiero w drurlej połowie V okreau epoki bruu⁴^ oo-rnteje białowicks kultura łużycka, której zasiek na mapie /ryc.V zaznaczony Jest wiec wedle danych dla okresu halsztackiego C. Powstała ona w wyniku oddziaływań południowych na sub strat nad odrzański i posiada włecny ryta rozwojowy. v ceramice wyróżnia się odrębnością proporcji kubków, naczyń wężowatych i amfor oraz kubeczkami o ostrych dnach, •kadzielnicami", dwojakami, na koniec silnym wpływem stylu hel-•cUciiltfo. Kaczyc!a są boeato zdobione, zwłaszcza żłobkami poziomymi, łukowatymi, a taksę zaplatanymi trólkątasi, chyba też czertaze są tu przedstawienia postaci ludzkiej /ornamenty ryte i fi rurki/.Brązy występują obficie wykazując silne oletno południowe om istnieniu form

lokalnych - znane aą także lokalna formy żelazne. Groby r-% ci*:tW płaskia. bora te w -arami ze i doAÓ bopąte w    rtorunk-.wo -..-to

w próbach spotykamy •kadź i sinice" 1 małe naczynia. ryfrlun dodattr<>» we: występowanie rradów.    -----*-¹ ■—

V tym podziale zaniknęła rruon rdrayokp. która chyba zaliczyć trzeba do prup przejściowych, w tvr wypadki o cechach "adodrze/eko--białowloklch z Jednej, a nadmorskich z drugiej strony.

Tałna uzasadnienie przedttewlony-n tu propozycji wy-_ftrt oormo**-nia takiej ilodcl zestawień kartoprafleśnychi ujcc' ?tatyrivc*n/ch, źe przerasta to aożliwoiel Jadneeo człowieka. Stad i wyrywków/ ?h*-*eter tych uwap. Przedkładając tt propozycje pod dyskusje u* *-_ęr#P»U-sowanej i niepełnej formie kieruję »ic orzekonani--, te dyskutowani* zasad podziału wy-ara len ezzeapllflkacji.

Kie Jest chyba przypadki**, te nasze zootkenie zorrenlzoweł sj*.o-Jedynero ezczerółowepo całoJolowepo opracowania Kultury łużyckiej. '*• źna tylko prsyklasnąd Jero mydli o potrzebie przedyskutowanie poizie* łów tej kultury. ?ądzt. że ber uzrodnier.la podstawowych ecceobów !tia-łanla przy tworzeniu euójneso podziału kultury tJżvcki*j nic zr.njdrie-ay rozwiązań możliwych do przyjęcia. Dl a tero też starałem -j» tu uzasadnić płd>f!le ewój w Jaklejd mierze arbitr-lny dobór rposobów działania, Ilustrując po Jedynie seentralltowana propozycja ich zeęto-n-wanie, która na pewno wy mara azczerółowepo przepracowania i w wielu punktach ulesnle zmianom.

Przypisy

1.    J. Kostrzewnćl, Cd mezolitu do okresu wędrówek ludów, w: "Prahistoria zles polskich** /raków 1959-1948, s.217 n.

2.    Por. np. "starsza kultura łużycka" - Ł. -^po*łowaki, "^vc**»**a,

starsza 1 środkowa epoka bronzu w Polsce" I»wów 1928, a.68 ni codzie* kultury łużyckiej np •zasadni cze krępi" - V. Antoniewicz -Archeologia Polski- Warszawa 1928, s.96 n| podobny charakter ?■.« zresztą i tez* o ekspansji prupy środkowe poi sklej - «^T. Kostrzewski -Od rrezoli tu.,. • s.233 n.    . .. _rt

J. Viśkiewicz, ful tura łu-yck* w Międzyrzeczu Pilicy i ⁴ -ooko wej Wisły, "^aterlały Starożytne* XI. 1969. s. tSi n.

4.    J. Pldklewles. -Kultura łużycka.e.18^.

5.    S. Lewandowski. Cmentarzysko epoki brasu 1 wczesnej eookl

ca w Paluchach, woj. Przemyśl, "Sprawozdania Areneolopicane* ^rjr* ^J7' a.132 n, ryc.fe—3.

46

47