P1520672

śluzowej, 2) błony mięśniowej i 3) błony surowiczej (rys. 6.2). Błona śluzowa wyścieła od wnętrza przewód pokarmowy. W poszczególnych odcinkach przewodu pokarmowego śluzówka tworzy różne fałdy, a w jelicie cienkim występują dodatkowo kosmki jelitowe, których komórki nabłonkowe (entero-cyty) pokryte są mikrokosmkami (rys. 6.11 i 6.16). Błona mięśniowa stanowi środkową część ściany przewodu pokarmowego. W jego początkowych odcin-

— Błona śluzowa Warstwa podśluzowa

Fałdy śluzówki

Rys. 6.2. Schemat budowy ściany przewodu pokarmowego na przykładzie jelita cienkiego

Błona suro

Warstwa mi< podłużna

kach (jama ustna, gardło i przełyk) oraz w zewnętrznym zwieraczu odbytu występuje mięśniówka poprzecznie prążkowana, pozostałe części składają się z dwóch warstw mięśniówki gładkiej: wewnętrznej okrężnej i zewnętrznej podłużnej. Błona surowicza okrywa z zewnątrz przewód pokarmowy. Ze ścian jelita cienkiego i grubego (poza końcowym odcinkiem jelita prostego) błona surowicza przechodzi w krezkę jelitową, podwieszając jelita w jamie brzusznej. Za jej pośrednictwem dochodzą do jelit naczynia krwionośne, chłonne i włókna nerwowe.

6.2. Budowa jamy ustnej i gardła

Jama ustna jest pierwszym odcinkiem przewodu pokarmowego. Służy do pobierania pokarmu, jego mechanicznego rozdrabniania, nawilżania i formowania kęsu do połykania. Wymienione czynności umożliwione są przez jej części składowe: wargi, policzki, zęby, dziąsła, język, podniebienie twarde i miękkie oraz gruczoły ślinowe. Kubki smakowe, umieszczone w brodawkach języka, pozwalają rozpoznawać smaki. W błonie śluzowej jamy ustnej znajdują się ujścia przewodów wyprowadzających różnych ślinianek. U zwierząt wyróżnia się ślinianki przyuszne (największe spośród ślinianek u świni i konia), ślinianki żuchwowe (największe spośród ślinianek u przeżuwaczy i psa), ślinianki policzkowe, ślinianki podjęzykowe i ślinianki wargowe (rys. 6.3).

140