Pict0003 (6)

7.1.3. Ogólny stan zdrowia............................................. 236

•ł*7.2. Rozwój zaangażowania w pracę zawodową ................................ 239

Ą" 7.2.1 Stres w pracy ......................... 239

7.2.2    Pozbawienie pracy .............................................. 240

7.2.3    Zmiana pracy .................................................. 240

7.2.3    Osiąganie mistrzostwa............................................ 241

7.3.    Aktywność w społecznych rolach rodzinnych............................... 243

*ł" 7.3.1 Fazy życia rodzinnego............................................. 243

■4- 7.3.2 Opieka nad starzejącymi się rodzicami............................ 244

7.4.    Zmiany w czynnościach poznawczych .................................... 245

7.4.1.    Rozwój czy regres?.............................................. 245

7.4.2.    Badania poprzeczne i podłużne nad rozwojem inteligencji ................ 246

7.4.3.    Badania sekwencyjne Schaiego..................................... 247

7.4.4.    Badania eksperymentalne nad rozwojem myślenia ...................... 247

7.4.5.    Natura rozwoju poznawczego w dorosłości............................ 248

7.4.6.    Inteligencja a mądrość............................................ 250

7.4.7.    Znaczenie wyników badań nad rozwojem inteligencji w edukacji ludzi dorosłych 252

7.5.    Zmiany nastawienia wobec świata i siebie ................................. 252

7.5.1.    Zmiany autopercepcji i główne ich wymiary ..'......................... 252

7.5.2.    Kryzys środka życia ............................................. 253

7.5.3.    Rozwój perspektywy biograficznej .................................. 254

7.6.    Podsumowanie...................................................... 257

Rozdział 8. Późna dorosłość. Wiek starzenia się

(oprać. Maria Straś-Romanowska) .......................................... 263

8.1.    Granice i kryteria okresu późnej dorosłości................................. 264

8.2.    Biologiczny wymiar starzenia się i starości............................... 265

\ 8.3 Psychospołeczny wymiar starości .    )*.    266

8.3.1.    Teorie adaptacji do starości........................................ 268

8.4.    Wymiar psychologiczno-podmiotowy..................................... 270

8.4.1.    Zmiany w sferze pcrccpcyjno-motorycznej............................ 270

8.4.2.    Zmiany w sferze pamięci i zapamiętywania............................ 270

8.4.3.    Zmiany w sferze intelektualnej ......................... 271

4- 8.4.4. Osobowość człowieka starego .    J........... 275

8.5.    Mądrość ludzi starych................................................. 282

8.6.    Ostatni etap życia - problem umierania i śmierci ............................ 284

8.7.    Podsumowanie...................................................... 287

Indeks osób............................................................... 293

299

Indeks rzeczowy

Przedmowa

⁶' Wydawnictwo Naukowe PWN w 1996 roku wydało pierwszy tom podręczniki Psychologia rozwoju człowieka napisany przez dwie wybitne znawczynie pnwt* IłliOlU Profesor Marię Przetacznik-Gierowską i Profesor Marię Tyszkowie Smilld ftUtorek przerwała dalsze prace nad podręcznikiem. Środowisko psychologów mi* Wfljowych odczuwało potrzebę kontynuacji tego przedsięwzięcia, gdyż postęp whM diy psychologicznej oraz zmiany, jakie zaszły w podejściu do badań nad rozwo|»m, UOiyniły niewystarczającym jedyny wówczas, wydany w latach 70. podręcznik (MKi Wdftkcją Marii Żebrowskiej Psychologia rozwojowa dzieci i młodzie ty. Jednwiil* fili Wydawnictwo Naukowe PWN, po opublikowaniu pierwszego tomu Psychobflli f&MWOjli człowieka, sygnalizowało duże zapotrzebowanie na tego rodzaju pinlręCi* fllk. Mąjąc świadomość odpowiedzialności, jaka spoczywa na nas jako byłych Jftl* (lentach i współpracownikach autorek tomu pierwszego, podjęliśmy *łę dokfińt?*#* flift rozpoczętej przez nie pracy.

Pierwszy tom podręcznika obejmuje treści podstaw rozwoju. Przygotowane fljffUfc nas dwa kolejne tomy stanowią jego kontynuację. W tomie drugim, MiyUl* f&wtmym Charakterystyka okresów życia człowieka, omawiamy rozwój psychiczny Utowleka we wszystkich stadiach ontogenezy - od momentu poczęcia do śmierci, W przygotowaniu jest także tom trzeci, zatytułowany Rozwój funkcji psychicznych f 90*fasowania wiedzy o rozwoju. Opisujemy w nim rozwój poznawczy, emocjo* Winy, społeczny i moralny oraz rozwój osobowości. Podejmujemy problemy różnic Indywidualnych. Omawiamy także zastosowania wiedzy o rozwoju w wybranyc h dltldzłnach praktyki społecznej.

Długo zastanawialiśmy się nad formułą podręcznika. Ostatecznie postanowili! Wy jldnuk nie wprowadzać zbyt wielu zmian w zastosowanym w pierwszym tomie WHIsobłe prezentacji treści. Dla podniesienia walorów dydaktycznych wprowadzi-ttlmy bloki rozszerzające zawartość treściową rozdziałów, podsumowania ro* dfiiftłów w punktach, wykazy słów kluczowych, pytania kontrolne oraz literaturę Ulic sną. Pracidąc w licznym zespole autorów, staraliśmy się. aby publikacji! hę* dąes zbiorem Indywidualnych opracowań stanowiła całość, która zachowa formę podręczniku akademickiego.