P3100054

Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową

więc znów atutem okazała się znajomość języków obcych. Nie mogąc jej zatrudnić na normalny etat, zasugerował jej kontynuowanie nauki, tym oto sposobem uzyskała status stypendystki i w listopadzie podejmie studia doktoranckie. By móc normalnie pracować, musiałaby jechać do Polski i w ambasadzie załatwiać dokumenty, o które musiałby postarać się oczywiście pracodawca. Jej przykład pokazuje, że jest możliwe pominięcie i tej bariery.

Moda na Hiszpanię

Z całą pewnością stwierdzam, że moi polscy rówieśnicy posiadają atuty na zachodnim rynku pracy. Np. w Hiszpanii, w której przebywałam przez dłuższy okres, znajomość języków obcych wśród Polaków znacznie przewyższa umiejętności lingwistyczne mieszkańców Półwyspu Iberyjskiego. Dlatego właśnie w sezonie turystycznym, który w słonecznej Hiszpanii trwa niemal cały rok, na plażach od Barcelony przez Walencję po Kadyks w niezliczonej ilości barów, knajp, restauracji dorabiają sobie studenci i studentki zakochane w mowie Saury i Picassa. Obsługują gości z zagranicy; Niemców, Anglików, Francuzów, dogadując się z nimi lepiej nie tylko po angielsku, ale często i w ich ojczystych językach. Co roku wyjeżdża w okresie wakacyjnym kilkadziesiąt tysięcy młodych ludzi¹, którzy przez dwa miesiące dorabiają sobie w barach czy na straganach zjedzeniem, a ostatnie dwa tygodnie przeznaczają na włóczęgę po Andaluzji czy wypad do Maroka. Hiszpania jest w modzie, wielu ludzi traktuje naukę hiszpańskiego jako hobby: by móc czytać w oryginale Marqueza, obejrzeć Almodovara czy zatańczyć flamenco. Szkoły języka hiszpańskiego wyrastają jak grzyby po deszczu. U młodych Hiszpanów nie zauważyłam takiej .ciekawości" wobec innych krajów. W szkole od

piątego roku życia uczą się angielskiego, ale, docierając na uniwersytet, rzadko kiedy posługują się nim w miarę płynnie. Wygrywamy więc przygotowaniem językowym i odwagą do przemieszczania się w przestrzeni.

Migracje raczej czasowe

Decyzja o emigracji i późniejsze jej realizowanie nie jest obecnie sprawą tak dramatyczną, jaką było jeszcze np. dwa pokolenia temu, kiedy często impulsem były represje polityczne, a działalność w podziemiu zmuszała często działaczy „Solidarności” do ucieczki na Zachód. Nie wiedziało się wówczas, kiedy i czy w ogóle się wróci do kraju, z obawą patrząc w przyszłość, na tle kryzysu lat 80. i represji Stanu Wojennego.

Obecnie migracja nie jest aż tak dramatycznym wyborem². Dla młodych znających języki raki wyjazd zarobkowy nie jest pierwszą podróżą zagraniczną i traktują oni pracę w innym kraju jako wyzwanie, chęć sprawdzenia się, przeżycia przygody i nie wykluczają, że jeśli im się powiedzie, zostaną, ale nie zakładają też, że jadą na zawsze. Obecnie mobilność społeczna, zawodowa i przestrzenna wzrosła tak znacznie, że trudno diagnozować w kategoriach „praca na całe życie”, moje miasto i miejsce na ziemi wybrane na zawsze. Znajomi absolwenci prawa z Krakowa przyjechali do Warszawy, jak się sami śmieją „za Chlebem" Twierdzą, że następnym przystankiem może być zagranica albo też Poznań czy Trójmiasto.

Nie obawiam się, że Polska wyludni się z powodu masowych wyjazdów mobilnej młodzieży. Wierzę natomiast, że ich pobyt za granicą nauczy ich nowych umiejętności, podwyższy kwalifikacje, pozwoli docenić swój własny kraj,

1

Mój szacunek, na podstawie przeglądu for internetowych o Hiszpanii, rozmów z przy jadółmi i .fanatykami* Hiszpanii, takimi jak ja.

2

Odnoszę to do grupy młodych ludzi, studiujących bądź absolwentów, a nie bezrobotnych z Podhala, którzy opanowują Greenpoint, czy z Zambrowa, Siemiatycz albo tomży, z których to wyjeżdżają cale .ulice' i dzielnice zdesperowanych.