P3109063

Charakterystyczny dla gospodarki energetycznej jest współczynnik sprawności 1 czyli stosunek ilości energii wykorzystanej w urządzeniu lub procesie zużywającym energię do ilości energii doprowadzonej. Współczynnik ten jest niniejszy od jedności Do gospodarki energetycznej zalicza się również gospodarowanie wodą. która może być używana w zakładzie produkcyjnym jako surowiec podstawowy, źródło pary. czynnik chłodzący lub napój. Zasoby wody w Polsce maleją w bardzo znacznym stopniu. Nakłada to na przedsiębiorstwa przemysłowe, zużywające ponad 70% całkowitego poboru wody na potrzeby całej gospodarki narodowej, szczególny obowiązek oszczędnego gospodarowania wodą. Jednym ze sposobów oszczędzania jest stosowanie. wszędzie tam. gdzie to jest możliwe, obiegów zamkniętych wody, polegających na tym. że zużytą wóda ochładza się w chłodniach lub basenach i w razie potrzeby oczyszcza w osadnikach, a następnie tłoczy z powrotem do ponownego użycia. Wodę z zewnątrz pobiera się w takim wypadku tylko do uzupełnienia strat w obiegu.

Gospodarka wodna obejmuje także oczyszczanie ścieków przemysłowych, polegające na usunięciu z nich substancji trujących oraz szkodliwych dla człowieka i jego środowiska naturalnego. Jest to zagadnienie nader ważne, gdyż ilość ścieków wymagająca oczyszczania jest bardzo duża, a oczyszcza się około 90%^,). Wśród zakładów odprowadzających ścieki bezpośrednio do wód około 15% nie posiada oczyszczalni ścieków²*.

W zakładach stosujących urządzenia pneumatyczne (np. młoty pneumatyczne, wiertarki) źródłem energii napędzającym te urządzenia jest sprężone powietrze wytwarzane przez kompresory.

Istotną sprawą w gospodarowaniu energią w przedsiębiorstwie przemysłowym jest równomierne obciążenie urządzeń energetycznych w ciągu roku i w ciągu dni* pracy oraz minimalizacja strat energii. Straty te powstają na przykład w wyniku niesprawności maszyn i urządzeń lub ich przeciążenia, jałowego biegu urządzeń bądź nieszczelności albo niewłaściwej izolacji przewodów. Likwidacja strat prowadzi do obniżenia kosztu zużywanej energii.

W mniejszych przedsiębiorstwach gospodarka energetyczna należy do zakresu działania głównego mechanika, w większych przedsiębiorstwach powołuje się stanowisko głównego energetyka.

Pożądaną sytuacją jest oszczędna gospodarka energetyczna przedsiębiorstwa wyrażająca się w ograniczaniu zużycia energii. Oszczędność energii nie powinna jednak wynikać ze zmniejszenia produkcji, lecz z przechodzenia na energooszczędne technologie. Przedsiębiorstwa będą się decydowały na energooszczędne inwestycje tylko wtedy, gdy będzie to opłacalne, tzn. jeśli nowe oszczędzające energię maszyny i urządzenia przyczynią się do poprawy wyników firmy. Nikt nie zainteresuje się nową. choćby najlepszą technologią, jeśli będzie ona stanowić zbyt duże obciążenie finansowe dla przedsiębiorstwa, a z analiz wyniknie, iż zastosowanie nowego rozwiązania nie spowoduje znaczących korzyści w przyszłości.

>1 1/^ł, Kat-znik Statystyczny Polski 2005. GUS. s. 47.

Unia Europejska podkreśla wagę racjonalnej gospodarki energetycznej w skali całego kontynentu. Chcąc skłonić użytkowników energii do jej oszczędnego wykorzystywania, przygotowano program „Inteligentna energia dla Europy". W jego remach Unia chce promować efektywność energetyczną oraz zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii (w tym biopaliw). Poprawa efektywności energetycznej dotyczy w szczególności sektorów budowlanego i przemysłowego. Istotna jest promocja nowych i odnawialnych źródeł energii dla produkcji różnego rodzaju. Program ma też zachęcać do zwiększenia udziału paliw ze źródeł odnawialnych w sektorze transportu.

7.2.13 ■ Wpływ działalności produkcyjnej na środowisko naturalne

Przemysłowa działalność produkcyjna, oprócz aspektów technicznych i ekonomicznych, jest coraz wyraźniej postrzegana jako ingerencja człowieka w środowisko przyrodnicze, powodująca szkodliwe zakłócenia oraz wywołująca niekorzystne zmiany w środowisku człowieka.

Zakłócenia te i zmiany wyrażają się na przykład:

*    w zanieczyszczeniu atmosfery i wody;

•    w powstawaniu produktów ubocznych i odpadów produkcyjnych uciążliwych dla środowiska;

| w zanieczyszczeniach akustycznych, będących wynikiem hałasu i wibracji;

•    w zanieczyszczeniach termicznych;

*    w emisji różnego rodzaju szkodliwego promieniowania.

Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego gazami i pyłami w wyniku działalności przemysłowej stało się szczególnie groźne w ostatnich latach XX wieku. Źródłem największych ilości i najbardziej trujących zanieczyszczeń powietrza są: energetyka, hutnictwo i przemysł chemiczny. Na te gałęzie przemysłu przypada w Polsce 70% całkowitej emisji zanieczyszczeń powietrza¹'. Szczególnie groźne dla środowiska, ze względu na szybkie i nieograniczone rozprzestrzenianie się, są zanieczyszczenia środowiska gazami, a wśród nich tlenkiem i dwutlenkiem węgla, tlenkami siarki, tlenkami azotu, związkami fluoru i siarkowodorem.

Dalszy wzrost zawartości dwutlenku węgla w atmosferze może doprowadzić do poważnych zaburzeń klimatycznych, gdyż gromadzące się w dolnych warstwach dwutlenek węgla powoduje szybsze nagrzewanie się ziemi i oceanów, czego cją jesz efekt cieplarniany. Oznacza on stopniowy wzrost średniej temperatury i co przynosi już dzisiaj negatywne skutki. Związki siarki i' żenie dla flory i fauny, a także bezpośrednio dla zdrowia, siarki działają szkodliwie na roślinność, zwłaszcza na dra-