PZP 1918 1994 s50

6 IX 1936 W podparyskim Rambouillcl odwiedzający Francję marszałek Edward Śmigły-Rydz podpisał polsko-francuską umowę o pożyczce na cele dozbrojenia armii; do czasu wybuchu U wojny światowej zrealizowano ją w ponad 50%.

8-12 XI 1936 Min. J. Beck złożył wizytę w Londynie; omawiano problemy stosunków dwustronnych oraz stan spraw na kontynencie. 5 X 1937 Polska podpisała z Niemcami porozumienie w sprawie tranzytu przez polskie Pomorze.

31 XII 1937 W Iji Paz podpisano umowę i migracyjną z Boliwią.

17    III 1938 Rząd RP (po zabiciu przez Litwinów Stanisława Serafina - strzegącego granicy żołnierza polskiego Korpusu Ochrony Pogranicza) wystosował do rządu Litwy ultimatum, wzywające Kowno do natychmiastowego nawiązania z Polską, bez warunków wstępnych, pełnych stosunków dyplomatycznych; zostało ono przyjęte 19 111.

19 VIII 1938 W Montcvideo Polska i Urugwaj podpisały traktat handlowy.

31 VIII 1938 W Buenos Aires Polska podpisała iraktat handlowy z Argentyną.

27 IX 1938 W odpowiedzi na propozycję prezydenta Czechosłowacji Edwarda Benesza z 22 września w sprawie przywrócenia przyjaznych stosunków i współpracy z Polską, prezydent I. Mościcki stwierdził, iż jest to możliwe pod warunkiem rozstrzygnięcia spornych kwestii terytorialnych. Tego samego dnia zażądano od Czechosłowacji natychmiastowego odstąpienia terytoriów zamieszkałych przez większość polską, zapowiadając jednocześnie „objęcie wymienionych terytoriów przez wojsko polskie”.

30 IX 1938 Polska wystosowała do Czechosłowacji 24-godzinne ultimatum zawierające żądanie zwrotu Śląska Cieszyńskiego; 1 X Praga wyraziła zgodę; następnego dnia oddziały Wojska Polskiego wkroczyły na Zaolzie.

18    X 1938 Podczas swej wizyty w Bukareszcie min. J. Beck, konstatując postępujący rozkład państwa czechosłowackiego, zaproponował władzom Rumunii zawarcie trójstronnego porozumienia polsko--rumuńsko-węgierskiego w sprawie Rusi Zakarpackicj; propozycja została odrzucona.

24    X 1938 W Berlinie podczas rozmowy z ambasadorem RP J. Lipskim minister J. v. Ribbcntrop zaproponował uregulowanie wszystkich spornych kwestii w stosunkach polsko-niemieckich. Po raz pierwszy przedstawiono Warszawie żądania przyłączenia Gdańska do Rzeszy, przeprowadzenia przez Pomorze Gdańskie eksterytorialnej autostrady i linii kolejowej do Prus Wschodnich oraz przystąpienia Polski do Paktu Antykominternowskiego; w zamian zaoferowano przywileje gospodarcze w Gdańsku oraz przedłużenie na 25 lal deklaracji o niestosowaniu przemocy. Początek etapu ostrej konfron tacji w stosunkach dwustronnych.

22 XII 1938 Polska podpisała układ handlowy z Litwą normalizujący stosunki gospodarcze pomiędzy obydwoma państwami.

5-6 I 1939 Minister J. Beck złożył wizytę w Berlinie. Ponowna odmowa Polski w sprawie żądań niemieckich; 26 I rewizytował Warszawę minister Joachim von Ribbenlrop.

25    II—1 III 1939 Minister Spraw Zagranicznych Włoch Galcazzo Ciano złożył wizytę w Warszawie.

30 III 1939 Wielka Brytania zaproponowała Polsce udzielenie jednostronnych gwarancji na wypadek zagrożenia ze strony Niemiec; następnego dnia premier Neville Chamberlain potwierdził to w przemówieniu wygłoszonym w izbie Gmin.

4-6 IV 1939 Podczas wizyty w Londynie minister J. Beck zadeklarował gotowość Polski do wystąpienia w obronie Wielkiej Brytanii na wypadek wojny z Niemcami; 6 kwietnia podpisano porozumienie o brytyjskich gwarancjach dla Polski.

5 V 1939 W wystąpieniu sejmowym minister J. Beck definitywnie odrzucił niemieckie żądania (powtórzone 28 IV wraz z wypowiedzeniem przez Berlin deklaracji o niestosowaniu przemocy podpisanej z Polską), prowadzące do okrojenia terytorialnego i ograniczenia suwerenności Polski. Podczas przemówienia padły słynne słowa: (...)Ałe pokój, jak prawic wszystkie sprawy (ego świata, ma swoją ceru; wysoką, ale wymierną. My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę.

19 V 1939 Podczas wizyty w' Paryżu minister spraw wojskowych gen. Tadeusz Kasprzycki podpisał polsko-francuski protokół wojskowy, w którym Francja w przypadku niemieckiego ataku na Polskę zobo-

103