płazy I

Salamandra plamista

Salamandra salamandra

Wielkość ciała do 20 cm (na południu Europy dochodzi do 28 cm). Należy do największych rodzimych płazów ogoniastych. Odznacza się jaskrawa plamistością i pięknym zestawieniem barw żółtej i czarnej. Nie spotyka się dwóch salamander o identycznym ubarwieniu. W skórze tych płazów znajdują się liczne, silnie rozwinięte gruczoły jadowe. Toksyna jest jednak wydzielana tylko w przypadku, gdy zwierzę zostanie mocno ściśnięte bądź uderzone. Z tego powodu salamandry nie maja naturalnych wrogów, gdyż napastników błyskawicznie odstraszają, działając na ich receptory smaku.

Salamandry' są aktywne nocą, choć w deszczowe dni czasami wychodzą ze swoich kryjówek. Odżywiają się nagimi ślimakami, dżdżownicami i owadami. Zimują pod korzeniami drzew, w szczelinach pod skałami bądź głęboko pod mchem. Cody, które przypadają na czerwiec, salamandry, w przeciwieństwie do innych naszych płazów, odbywają na lądzie. Samiec łączy swój stek ze stekiem samicy i uwalnia nasienie - następuje zapłodnienie wewnętrzne, rzadko spotykane u płazów. W naszych warunkach okres ciąży salamandry wynosi ok. 10-12 miesięcy. Samice rodzą w wodzie. W zależności od warunków klimatycznych i położenia geograficznego larwy rodzą się, będąc w zróżnicowanym stopniu rozwoju. Na terenach nisko położonych samice rodzą większą ilość larw o mniejszej długości ciała (średnio

3    cm) i opuszczające osłony jajowe tuż przed porodem. W miejscach wysoko położonych w górach zdarza się, /<• część larw uwalnia się z osłonek jajowych wewnątrz samicy na długo przed porodem. Uwolnione larwy są rk>ść: aktywne i swolxxlnie poruszają się wewnątrz jajowodu, a nawet wzajemnie się pożerają. Poza tym larwy zjadają nierozwijające się jaja. W niektórych przypadkach samice rodzą całkowicie przeobrażone młode, które nie potrzebują do swojego rozwoju wody. Jednak w większości przypadków larwy potrzebują do dalszego rozwoju środowiska wodnego (leśne strumienie i źródła). Po osiągnięciu długości 4-5 cm opuszczają wodę i w pierwszym roku prowadzą skryty tryb życia. Dojrzałość płciową uzyskują po nk.

4    latach. Na wolności żyją ok. 8-9 lat, w warunkach hodowlanych nawet do 20 lat.

W Polsce salamandry spotykane sa głównie w górskich lasach; na nizinach są rzadkością. W ludowych przesądach uważano salamandrę za zwierzę odporne na ogień, a nawet potrafiące go ugasić. Służyła też alchemikom do eksperymentów związanych z próbami uzyskania złota.

i

5