P1350657

do kompetencji Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych będącej forum, na którym współdziałają naczelne organa administracji państwowej (głównie Ministerstwa Pracy. Finansów. Gospodarki), związków zawodowych i organizacji pracodawców (rys. 26). Strony pracowników i pracodawców posiadają uprawnienia do przedstawiania wspólnego stanowiska dotyczącego wzrostu wynagrodzeń w go. spodarce narodowej na dany rok, wzrostu rent i emerytur, założeń do budżetu i pro. jektu ustawy budżetowej. Uzgodnienie Jednolitego stanowiska w praktyce napotyka na trudności. Jest wówczas możliwe przez reprezentatywne organizacje pracodawców i związków zawodowych przedstawienie odrębnych propozycji¹⁶⁵.

Przy ustalaniu wskaźników wzrostu płac w skali makroekonomicznej rozpatrzeniu podlegają następujące wielkości ekonomiczne, ważne również przy opracowywaniu projektu ustawy budżetowej:

a)    wskaźnik realnego wzrostu produktu krajowego brutto,

b)    zakładany na dany rok poziom inflacji,

c)    proponowany maksymalny wskaźnik przyrostu przeciętnego wynagrodzenia oa dany rok.

Zadaniem Komisji Trójstronnej jest ustalanie poprzez wspólne negocjacje każdego roku:

•    maksymalnych rocznych wskaźników przyrostu przeciętnego wynagrodzenia,

•    orientacyjnych wskaźników przyrostu wynagrodzeń w poszczególnych kwartałach,

•    powiadomienie o ustaleniach lub rozbieżnościach niezwłocznie Rady Ministrów. Poglądy poszczególnych grup przedstawicieli w ramach Komisji Trójstronnej na

lemat wzrostu płac mogą się znacząco różnić. Utrudnia to osiąganie ostatecznego konsensusu niezbędnego do podjęcia wspólnej decyzji o wskaźnikach wzrostu płac na dany rok.

Brak uzgodnień w ramach Komisji Trójstronnej do 31 sierpnia upoważnia i zobowiązuje Radę Ministrów do ustalenia stosownych wskaźników i ogłoszenia ich w Monitorze Polskim.

Wskaźniki dotyczą przyrostu wynagrodzeń zaliczanych w koszty działalności przedsiębiorstwa. Ustawa dopuszcza możliwość zmiany w ciągu roku wskaźników wzrostu płac na podstawie analiz dotyczących wzrostu cen towarów i usług oraz tempa wzrostu produktu krajowego brutto¹⁶⁴.

Drugi szczebel negocjacji dotyczy poszczególnych firm. Obowiązek ustalania wskaźników wzrostu miesięcznego wynagrodzenia spoczywa na przedsiębiorcy wespół z działającymi w zakładzie organizacjami związkowymi (rys. 27). Mają one

•un iko wskaźnik roczny, a także dodatkowo orientacyjne wskaźnika półroczne jj^ialnc. Podstaw* do negocjacji podwyżek płac przez strony układa zakłado-

„sa następujące dane:

0 wyżej wymienione wskaźniki makroekonomiczne, b) sytuacja oraz możliwości ekonomiczno-finansowe przedsiębiorcy.

Rys. 26. Procedura ustalania wskaźnika wzrostu plac na szczeblu makroekonomicznym

Przewidywany okres negocjowania w firmie wynosi dwa miesiące. Formą pisemną uzgodnień jest porozumienie obejmujące co najmniej wysokość podwyżek i — dodatkowo — zasady ich podziału między pracowników oraz terminy wprowadzenia. Nie-zawarcic porozumienia o podwyżkach płac do końca lutego przez strony układu uprawnia pracodawcę do jednostronnego ustalenia wysokości podwyżek i sposobu ich realizacji za pomocą zarządzenia. Ustawodawca nie określił wyraźnie trybu wprowadzania podwyżek płac w firmach, gdzie nie istnieją związki zawodowe. Obowiązuje w nich zasada jednostronnego przygotowywania przez pracodawcę podwyżek płac