S5007943

176 BARBARA CZERSKA

Nadwyżki produkcyjne, które ona mogła przeznaczyć na wymianę, obejmowały wyłącznie produkty rolne i hodowlane, a więc artykuły, na które nie mogło istnieć zapotrzebowanie u współczesnych plemion celtyckich prowadzących podobną gospodarkę i rozporządzającymi własnymi nadwyżkami w tej dziedzinie. Na fakt ten zwrócili już uwagę J. Potocki i Z. Wożniak⁹⁴.

Nie odbijało się to niekorzystnie na poziomie życia ludności Śląska, gdyż gospodarka jej była w zasadzie samowystarczalna. Rolnictwo i hodowla dostarczały wystarczającej ilości produktów spożywczych i niektórych surowców, rozwijające aię rzemiosła i rękodzieła w oparciu o miejscowy surowiec mogły pokryć w pełni zapotrzebowanie ludności na wyroby przemysłowe. Sprowadzane w niewielkiej liczbie ozdoby obce były przedmiotami wprawdzie atrakcyjnymi, ale niekoniecznymi.

Można więc przyjąć z dużym prawdopodobieństwem, że Celtowie zamieszkujący Śląsk w 111—II w. p.n.e. utrzymywali kontakty ze swymi współplemieńcami, na co wskazuje rozwój ich kultury analogiczny jak na terenach zwarcie zasiedlonych przez Celtów, były to jednak kontakty dość luźne, nie odgrywające w życiu obu stron większej roli.

Wyroby fcnportowane, znane ze środkowośląskich grobów szkieł et o-^ wych przypisywanych Celtom, ograniczone głównie do ozdób, są nieliczne i dostały się tu zapewne drogą wymiany pośredniej. Nie istniały wówczas jeszcze stałe kontakty handlowe związane z regularnym przyjazdem kupców celtyckich do określonych miejsc wytyczonymi szlakami handlowymi. Nie odgrywał wówczas jeszcze Śląsk roli obszaru tranzytowego dla handlu dalekosiężnego. Zainteresowanie kupców celtyckich Śląskiem datuje się dopiero od końca II w. psi.e.

Importy, które w okresie środkowolateńsłdm dostały się na Śląsk, były nieliczne. Reprezentowane są one przez na ogół drobne ozdoby. Ponadto część z nich mogła się dostać nie drogą wymiany, a była przyniesiona przez osadników zajmujących te ziemie. Za wyroby pochodzenia obcego uważane są bransolety lignitowe, paciorki i wisiorki szklane, wyroby bursztynowe, część przedmiotów brązowych. Zachodziła również konieczność sprowadzania takich surowców, jak brąz, i produktów, jak sóL Przedmioty żelazne pochodziły przeważnie z miejscowych warsztatów celtyckich, co potwierdziły badania metaloznawcze J. Piaskowskiego*⁴. Autor ten wyodrębnia jednak w wyrdbach żelaznych środkowośląskich Celtów i wyroby obcego pochodzenia.

^M Potocki, Woźniak, op. cit, s. 82, 83.

^M J. Piątkowski, T. Różycka, Badania technologii toyrobów żelaznych na ziemiach Polski to okrętie halsztackim i wczesnolateńskim, „Kwart HKBt",

9 T: UW. s. we, we.