S5008490

130

Ryc. 12. Zabytki grupy Padon-PnnagJurakI Kolonii:

l — Tlrnav«, t — LnkntnIU, a — i.ilJnOo. 4 — Tvnn»kl. /• - Voiikn TAi-novo — okullOR, 1,9 — |'avultv, T — UurtfRuko liano, a -- H«raovu, 10*ił — Altlmlr, j| — Urdlnlfa, N —> Corlatt. li — Kumarovo, hi • Borovan

znajduje analogie przede wszystkim wśród schyłkowych form fibul konstrukcji wczcsnolnteóskiej^>1T, a długa wielozwojowu sprężyna także dowodzi jej późnej chronologii.

Swoistą grupę zapinek tworzą znaleziono luźno fibulo brązowe z Salcie, Orloa i Magluvit, zapinka z kurhanu w Malomirze, fragment zapinki z osady w Corlate oraz różniący się od nich nieco spojeniem nóżki z ka-hłąkiem okaz z Ivanskl (ryc. 12/4), również odkryty bez kontekstu^>łN Ich cechą charakterystyczną Jest czworokątny, rombowaty, blaszkowa ty kabłąk^9I9. Jedyny pochodzący z zespołu okaz — zapinka z Mnlomlru, reprezentująca wczesną typologicznie odmianę fibul rombowatych, Jest

^,u l\>r. np. zapinki z Vlnlcy w Słowenii (3. Oabrov#o lOOOn, lubi. 10/8, 0, 6. B, 10/2) i SrenukieJ Mltrovlcy (1. Hunyudy 1042, tabl. XVIII 12).

Wf Fragmenty zapinki z Lifteava (D. Ilorclu 1030, n. 301), ryc. 201/2) 1 s osady w Cetate mogą toŹ pochodzić z okuzów tego typu.

M Zbliżoną, choć różniącą tlę w szczegółach wersję, stanowią fibule z podłużną tarczką konalrukcjl środkowolatcóakioj (por. np. J. U furt 1004, tabl. 4/244-248; J. Filip 1000, i 1 IB n.), które pochodzą Już z LT D.

datowany Importowany coramlky grecką na 111 w. p.n.e.⁸⁸⁰ Wzmiankowano okazy Ntanowiy 2 piorwH/.o ogniwa łańcucha rozwojowego, z którego wyronly cha rakterysty ceno dla póżnolatońskłoj kultury daokloj fibule leonatrukoji póżnolatońsklej — bardzo czyito wykonana ze arebra ⁸⁸¹. To późniejsze formy doalarczajy daty anta quern dla naizych zapinali Najlepiej 1 najwcześniej z nich Joit datowana atoaunkowo proMla fibula z CerbAl, znaleziona w akarblo denarów republikańskich z najmłodszy monety z lat 44/43 p.n.o. ⁸⁸⁸ Podobnie Jest też datowany skurb z Cadoa Marę^Ma. Tukżo dalsze znaleziska zo skarbów (lackich. Jak fibula sporyficznle (lackiego typu pochodnego od zapinek mlsecz-kowatycb (w literaturze rumuńskiej sy one zwykle nazywane fibulami nauholmskimi) z Vedou ¹⁸⁴ oraz znpinki z SArmAyag i SAliftea⁸¹¹ dowodzy, /.(.• rombowa te fibulo schematu póżnolateńsklego były produkowane u schyłku 1 w. p.n.e. i w I w. n.c.⁸⁸⁰ Chronologie zapinek z Orloa, Salda, Iyanskl, Maglavit można wiqc ustalić na późny fazy LT C lub na wczesny fazy LT D. Wydajo siy wiqc prawic pewna współczesność tych zabytków i cmentarzysk typu Padea-Panagjurski Kolonii. Jednak obie odkryte w Bułgarii fibule tego typu (Ivanskl, Malomlr) pochodzą z rejonu nie objętego przez cmentarzyska interesującego nas typu (mops 2). Również zapinki togo rodzaju z terenu południowej Oltenii można uznać za przejaw powiązań tego obszaru z klasyczny kultury dacky.

W C. Dremslzovs 1008, s. 6 n.

^u| Można tu zaliczyć zapinki s CerbAl (V. PArvan 1020, ryc. 301; N. Fot-tlch 1053, tabl, XXVI 0, 7), Cadoa Marę (N. FM t Ich 1058, s. 101, tabl. XXXVII 1-8), Polnna-Tocucl (R. V u 1 po 1052, ryc. 20/1, 2). Polana, Jud. OorJ <C. 8. Nlco-Ifloscu-Plop#or 1087-1040, ryc. 8/0, 4), Sallftea (L. Mirghltan 1088, ryc. 1), Suci (V. Pflrvnn 1020, tabl. XXXVII 2), SfirmAiag (1. Olodarlu 1008, ryc. 1/1, 2/7), Vcdea — d. Merli Gonia (D. Pop esc u 1037-1040, ryc. 5), miejscowości nieznanej w Siedmiogrodzie (N. Ket tlch 1053, s. 157, ryc. 22/1-8) 1 nle-snneznio różniący się od nich okaz z SArAcsAu (O. Floco 1050, ryc. 0). Przypuszczalnie fragment fibuli zo Strndonlc (J. BftA 1004, tabl. 8/274) pochodzi również z egzemplarza lego typu. Inny późny, srebrny cgxcmplsrz fibuli tego rodzaju pochodzi też z miejscowości nleznunej w Bułgarii (K. P«>pov 1021 b, *. 100. ryc. 140).

»«* O. Kloca 1050, «. 82.

*^M N. Fet tlch 1053, ■. 101 n.

»m D. Popeicu 1087-1040, ryc. 0 Fibula analogicznego typu I Hemetcu pochodzi ze skarbu z najmłodszy monety Augusta z lat 10-18 p.n.e. (N. Fet tlch 1083, s. 102 n.; O. Flocn 1060, s 31 n.).

m» I, Olodarlu 1008, ryc. 2/8; Ci Mirghltan 1000, ryc. 1. Istotnych danych dla chronologii tych form dostarcza skarb z SlncrAlenl, który zawierał też m. in. drachmy Dyrrachlum I naśladownictwo tetradrachmy Tluisos (D. Popeecu 10O7b, tabl. 17).

•m por. uwłaszcza: N. Ket lich 1083. U. Pop esc u 1084; tenże 1050.

■

2010/03/01 23:13