SA400052 (2)

DAWNE WOJSKO POLSKIE OD PIASTÓW DO JAGIELLONÓW

Dwustronna pieczęć majestatyczna Kazimierza Wielkiego!

W niespełna rok po swej ostatniej wyprawie przeciwko Krzyżakom Władysław Łokietek, niezmordowany bojownik o zjednoczenie państwa polskiego, niestrudzony w walce z najeźdźcą, zmarł w kwietniu 1333 r. Władzę w Polsce objął po nim jego syn Kazimierz Wielki, znakomity gospodarz i wybitny polityk.

Za panowania Kazimierza Wielkiego zjednoczone państwo polskie zaczęło wzrastać w siłę i zajmować coraz poważniejszą pozycję międzynarodową. U podstaw wzmocnienia państwa leżał rozwój jego gospodarki. Dzięki karczunkom lasów zwiększyła się powierzchnia gruntów uprawnych, stopniowe upowszechnianie się ulepszonych narzędzi ułatwiało pracę na roli. Coraz szersze wprowadzanie prawa czynszowego, zamiast dotychczasowej pańszczyzny i danin w naturze, zachęcało do zwiększania produkcji rolnej, zwłaszcza że chłop miał komu sprzedawać swój towar. Rosła bowiem liczba i zamożność miast, które otrzymy-

wały z reguły dość znaczną autonomię. Rzemieślnicy miejscy, zorganizowani w coraz bardziej! wyspecjalizowanych cechach, produkowali wyro-1 by nie tylko na zamówienie, lecz również maso-_;wo, jako towar, który sprzedawali często daleko poza murami swych miast. Rósł handel, zarówno wewnętrzny, pomiędzy miastem i wsią lub pomiędzy odległymi nieraz miastami, jak i zagraniczny, a częściowo tranzytowy, idący przez Polskę ze wschodu na zachód i z południa na północ, zwłaszcza że coraz silniejsza władza centralna zapewniała bezpieczeństwo na drogach.

Wyrazem wewnętrznego zjednoczenia ziem polskich było wydanie przez Kazimierza Wielkiego obowiązujących w całym państwie praw. Uwzględniały one fakt ukształtowania się w Polsce stanów, czyli grup społecznych posiadających określone prawa i obowiązki, m.in. również i obowiązki związane z obroną kraju. Największe prawa miały dwa stany: rycerski i duchowny, a znacznie mniejsze stany „niższe”, które stanowili mieszczanie i chłopi.