Scan0052 (13)

wyków praktycznych oraz rozwijania odpowiednich zdolności poznawczych, niezbędnych w przyszłej pracy zawodowej. Należy dodać, że skuteczne rozwiązywanie zadań dydaktycznych przyczyniało się także do aktywizacji ich pamięci i uwagi, jak również do trwalszego zainteresowania określonymi treściami 'kształcenia. Największa jednak wartość sytuacji zadaniowych, stwarzanych w procesie nauczania — uczenia się, polega niewątpliwie na pobudzaniu studentów do skutecznego myślenia. Umiejętność poprawnego przeprowadzenia operacji myślowych i prawidłowego wykonywania różnych czynności teoretycznych i praktycznych stanowi boiWiem podstawę, na której można skutecznie usamodzielniać studentów w procesie kształcenia. Nieraz w czasie trwania sytuacji zadaniowej poszczególne zagadnienia teoretyczne lub praktyczne miały dla niektórych studentów charakter problemów dydaktycznych. Wówczas postępowali oni przy ich rozwiązywaniu tak, jak w sytuacji problemowej, jeżeli oczywiście byli przygotowani do rozwiązywania tego,rodzaju trudności dydaktycznych.

Nie oznacza to jednak, że wszystkie sytuacje zadaniowe występujące w procesie kształcenia w szkolnictwie wyższym miały' taki sam przebieg, j.ak uprzednio opisana. Niejednokrotnie- studenci zamiast -wykazania maksymalnej aktywności i inicjatywy przy rozwiązywaniu zadania dydaktycznego, co niewątpliwie wymagało dużego wysiłku myślowego, „szli na łatwiznę’⁵ korzystając z cudzych rozwiązań. Zdarzało się też często, iż mimo znanych studentom treści zadań i sposobów ich rozwiązywania, nauczyciele akademiccy zbyt drobiazgowo ingerowali we wszystkie czynności uczących się.⁵ Tego rodzaju postępowanie hamowało aktywność, inicjatywę i samodzielność studentów, przy czym większa liczba takich czynności wpływała na przekształcenie się danej -sytuacji zadaniowej w recepcyjną sytuację dydaktyczną, a w niektórych okolicznościach nawet w sytuację dezorganizacyjną. Należy również zaznaczyć, że znaczna liczba zadań dydaktycznych, zlecanych studentom w procesie kształcenia w szkole wyższej, nie wymagała przejawiania przez nich dużego wysiłku intelektualnego ze względu na nawykowe opanowanie większej liczby czynności niezbędnych do uzyskania prawidłowego rozwiązania.

2. ANALIZA SYTUACJI ZADANIOWYCH STWARZANYCH PRZEZ STUDENTÓW W CZASIE NAUKI WŁASNEJ

Nauka własna studentów jako jedna z organizacyjnych form pracy dydaktycznej ma szczególne znaczenie w procesie kształcenia w szkolnictwie wyższym. Przez „naukę własną” należy rozumieć zarówno obowiązkową, jak i dobrowolną, samodzielną —• poza programowymi zajęciami dydaktycznymi — pracę studentów nad wykonywaniem zadań kształceniowo-wy-chowawczych zleconych im przez nauczycieli akademickich. Stanowiąc uzupełnienie oraz dalszy ciąg teoretycznych i praktycznych zajęć programowych, należycie zorganizowana i prowadzona przyczynia się ona w znacznym stopniu do uporządkowania, utrwalania i pogłębiania przez studentów odpowiednich wiadomości; wdraża ich także do samodzielności w myśleniu i posługiwaniu się opanowaną wiedzą w konkretnym działaniu. Poza tym nauka własna odgrywa ważną funkcję wychowawczą, wyrabia bowiem ich wolę i charakter, rozwija systematyczność i dokładność, inicjatywę i pomysłowość, budzi wiarę we własne siły, czyli przyczynia się do kształtowania wszechstronnej osobowości absolwentów szkoły wyższej.

7* 99