SCAN0310

de

erapia

Eucalyptus globulus - eukaliptus gałkowy

Salvia officinalis - szałwia lekarska

PANACEA styczeń - marzec QOOQ

tymiankowy, oregano, goździkowy, korzennika.

W schorzeniach infekcyjnych górnych dróg oddechowych stosowane są też olejki pinenowe: sosnowy, kosodrzewinowy, świerkowy, jałowcowy, a także olejek cedrowy, sandałowy, miętowy, herbaciany, macierzankowy, cząmbrowy.

W dezynfekcji (desinficientia) dróg oddechowych znajdują zastosowanie pojedyncze związki izolowane z olejków eterycznych, najczęściej ich dominujące składniki. Wchodzą przeważnie w skład złożonych preparatów zarówno recepturowych (roztwory do wziewań lub nacierań, krople do płukania gardła), jak i gotowych (tabletki do ssania, roztwory do inhalacji, aerozole, żele do nacierań). Są to: tymol - pospolity składnik olejków roślin z rodziny jasnotowatych Lamiaceae, zwłaszcza tymianku pospolitego; 1,8-cyneol (eukaliptol, kajeputol) - charakterystyczny dla rodziny mirtowatych Myrtaceae-, mentol - specyficzny składnik olejku mięty pieprzowej; kamfora - stearopten olejku kamforowca chińskiego, wykazujący swoiste działanie odświeżające, pobudzające i pogłębiające oddech; a-pinen - główny składnik olejków terpentynowych z żywic sosen Pinus sp.; karwakroł - izomer położeniowy i stały towarzysz tymolu;

borneol - główny składnik tzw. kamfory bornejskiej, pozyskiwanej z kory kamforowca wonnego; santałol - charakterystyczny składnik olejku drzewa sandałowego o wybitnych właściwościach przeciwzapalnych i bakteriostatycznych; eugenol - główny składnik Oleum Cary-ophylli i zarazem jeden z najsilniejszych związków bakteriobójczych pochodzenia roślinnego.

Równie ważne są olejki o działaniu wy-krztuśnym (expectorans). Można je podawać drogą doustną lub wziewną za pomocą inhalacji. Drażnią błonę śluzową oskrzeli, prowadząc do nasilonej sekre-cji śluzu i pobudzenia ruchu rzęsek wyścielających drogi oddechowe. Prowadzi to do nasilenia odruchu kaszlu. Działaniem takim charakteryzuje się na przykład olejek anyżowy Oleum Anisi, olejek eukaliptusowy Oleum Eucalypti czy olejek tymiankowy Oleum Thymi.

Na przeziębienia i grypę

Olejek herbaciany - Tea-Tree Oil - Oleum Mala-leucae otrzymywany jest z drzewa herbacianego. Głównymi składnikami olejku herbacianego są terpinen, terpinen-4-ol oraz cyneol. Ma silne właściwości antyseptyczne, jest silnym środkiem przeciwbakteryjnym i przeciwwirusowym, ma również działanie przeciwgrzybicze. Pomocny w leczeniu chorób przeziębieniowych, kataru, zapalenia zatok. W leczeniu przewlekłego kataru bakteryjnego, siennego (alergicznego), wirusowego i stanów zapalnych zatok obocznych nosa poleca się krople z olejkiem herbacianym. Działają przyczynowo. Można je sporządzić z 10 ml fizjologicznego roztworu soli (chlorku sodu) i 2-3 kropli olejku herbacianego (wstrząsnąć). Do obu otworów nosowych należy wprowadzać kroplowo lub dozować spryskiwaczem kilka razy dziennie. Olejek eukaliptusowy Oleum Eucalypti otrzymywany jest w wyniku destylacji z parą wodną świeżych liści i ulistnionych gałązek roślin z rodzaju Eucalyptus, głównie eukaliptusa gałkowego. Głównym składnikiem olejku eukaliptusowego jest eukaliptol, zwany także cyneolem. Ponadto w olejku występują pinen, terpineol, kamfen, aldehyd masłowy, aldehyd Walerianowy, aldehyd kapronowy i inne. Cyneol (eukalip tol) drażni błony śluzowe oskrzeli, wzmagając czynność wydzielniczą dróg oddechowych. Zmniejsza stan napięcia mięśni gładkich, rozkurcza oskrzela, przywraca prawidłowe ruchy nabłonka rzęskowego, wyzwala odruch kaszlowy i działa przeciwbakteryjnie. Dawka dzienna mieści się w granicach 0,1-0,6 g, co odpowiada 5-30 kroplom olejku. Olejek eukaliptusowy odznacza się bardzo silnymi właściwościami prze-ciwbakteryjnymi, również w stosunku do bakterii opornych na działanie antybiotyków. Stosowany w formie wziewań w przewlekłych stanach zapalnych dróg oddechowych, infekcjach jamy ustnej, gardła, krtani oraz oskrzeli. Olejek kardamonowy Oleum Cardamoni stosowany jest w leczeniu astmy, bólu głowy, nieżytu układu oddechowego i kaszlu. W przeziębieniu warto wcierać w stopy, klatkę piersiową i plecy olejek kardamonowy, rozcieńczony w oleju bazowym. Olejek rozszerzając tchawicę i oskrzela, ułatwia oddychanie. Karda-mon pomocny jest również przy katarze, ułatwia usuwanie zalegającego śluzu w jamie nosowej. Napar kardamonowy na mleku z miodem polecany jest w leczeniu przeziębienia i grypy. Olejek cytrynowy Oleum Citri pozyskuje się ze skórek owoców cytryny. Jego właściwości antyseptyczne wykorzystywane są przy infekcjach gardła