SCAN0648

KSIĘGA PIERWSZA Dusza tłumu

ROZDZIAŁ I

» Ogólna charakterystyka tłumu. Psychologiczne prawo jego jedności umysłowej

Słowem tłum. oznaczamy zazwyczaj zbiorowisko jakichkolwiek jednostek, niezależnie od ich narodowości, płci i wyznania, a także od przypadku, który je zgromadziły^:- -_— -

ipsoot

punktu widzenia psychologii pojęcie tłum posiada nieco odmienną treść od powyżej podanej. Przy zbiegu pewnych okoliczności i tylko w tych okolicznościach zbiorowość ludzi nabiera zupełnie nowych właściwości, różnych od tych, jakie posiadają poszczególne jednostki, składające się w danym wypadku na tłum.

W tłumie zanika świadomość własnej odrębności, uczucia i myśli wszystkich jednostek mają jeden tylko kierunek. Powstaje jakby zbiorowa dusza; chociaż jej istnienie jest bez wątpienia bardzo krótkie, to jednak posiada ona cechy nadzwyczaj ■wyraźne.

0

Zbiorowość ludzka tworzy wówczas — że użyję tej nazwy w braku lepszej — 4[, tłum zorganizowany lub, jeżeli ktoś woli, tłum psychologiczny. Tworzy on jedną zbiorową istotę, którą rządzi prawo jedności umysłowej tłumów.

Jasne jest, że zbiór jednostek nie dlatego posiada cechy, dzięki którym zaliczamy go do zorganizowanego tłumu, iż dzięki przypadkowi na pewnym określonym terytorium zebrała się znaczna liczba ludzi. Tysiąc osób zgromadzonych przypadkowo na jakimś miejscu publicznym bez żadnego określonego celu nie tworzy tłumu.

Te specyficzne właściwości otrzymuje ów zbiór dopiero pod wpływem pewnych czynników, których istotę spróbujemy teraz określić.

Zanikanie świadomości swego ja u poszczególnych osób i poddanie uczuć : myśli pewnemu kierunkowi — oto pierwsza cecha organizującego się tłumu; cecha ta -występuje niezależnie od liczby osób zgromadzonych równocześnie w danym miejscu. Nieraz miliony jednostek rozrzuconych po całym świecie mogą w pewnych chwilach i pod wpływem pewnych gwałtownych uczuć, na przykład wielkie-