Scan080220080229 43

Postępowanie pielęgniarskie podczas występowania objawów ubocznych u pacjentów leczonych cheniioterapeutykaini oraz sposoby ich minimalizacji.

Chemiolcrapcutykami nazywamy leki przcciwnowolworowe, które zakłócają zdolność podziału i mnożenia się komórek nowotworowych. Niestety, chemioterapia wywiera także wpływ na komórki prawidłowe w organizmie - wówczas często mamy do czynienia z nieprzyjemnymi skutkami ubocznymi . Występowanie ich u każdego chorego nie stanowi reguły. Poza tym nic są one jednakowo silne podczas wszystkich etapów leczenia i cofnięcie się ich może nastąpić już w trakcie chemioterapii lub po jej zakończeniu .

Do najczęstszych objawów ubocznych zaliczamy ;

1 ŁYSIENIE -może być okresowe lub trwale, bowiem cytostatyki uszkadzając DNA komórek macierzystych powodują atrofię mieszka włosowego, a w dalszej kolejności powstawanie kruchych, łamliwych i słabych włosów. Czas trwania leczenia oraz podana dawka leku wpływa na stopień łysienia, który waha się od nieznacznego przerzedzenia włosów do całkowitego wyłysienia. Utrata włosów w innych okolicach ciała jest mniej nasilona i występuje rzadziej, ponieważ ich mieszki włosowe maja krótszy okres wzrostu. Podczas odrastania może wystąpić zmiana koloru włosów lub ich jakości.

Zalecenia dla pacjentów w celu zminimalizowania efektów psychicznych:

-psychoterapia: jak najszybsze poinformowanie pacjenta o przewidywanym czasie wystąpienia łysienia, jego stopniu i czasie trwania oraz uprzedzenie pacjenta o możliwości odrastania włosów innego koloru lub typu

-nawiązanie kontaktu z pacjentem, umożliwienie mu swobodnego wypowiedzenia swoich obaw i lęków oraz zapewnienie kontaktu z innym pacjentem, u którego nastąpiło odrośnięcie włosów

-unikanie stosowania suszarek do włosów, spinek oraz gumek u ardzo delikatne szczotkowanie oraz czesanie włosów -używanie łagodnych proteinowych szamponów i mycie włosów co 4-7 dni

2 NUDNOŚCI I WYMIOTY- stopień ich nasilenia i czas trwania zależy od rodzaju zastosowanego leku, jego dawki, częstotliwości stosowania i drogi podania.

Zalecenia dla pacjentów z powodu nudności i wymiotów:

-zastosowanie środków, które zazwyczaj pomagały pacjentowi

-jedzenie pożywienia zimnego iub o temperaturze pokojowej (jest ono na ogół lepiej

tolerowane, ponieważ zapach gorących potraw często potęguje nudności)

-zastosowanie płynnej diety, która zwykle jest dobrze tolerowana (płyny te powinny być podawane zimne i połykane małymi łykami)

-unikać należy potraw słodkich, tłustych, mocno slonyph. pikantnych i o mocnym zapachu -wyeliminowanie takich bodźców jak widoki, dźwięki lub zapachy, które mogą prowokować wymioty (np. nieprzyjemne zapachy, intensywne perfumy lub inne wymiotujące osoby)