■ stosunki zobowiązaniowe wynikające z umów wzajemnych charakteryzują się tym, że każda ze stron jest zobowiązana do spełnienia świadczenia na rzecz drugiej strony, oraz tym, że świadczenie jednej ze stron jest odpowiednikiem świadczenia drugiej strony (świadczenia te powinny być spełnione jednocześnie, chyba że z umowy, ustawy lub orzeczenia sądu wynika, że jedna strona zobowiązania powinna spełnić świadczenie wcześniej od drugiej)
■ instytucja prawa zatrzymania polega na tym, ze w określonych w ustawie przypadkach dłużnik może odmówić wykonania swego świadczenia do czasu, gdy wierzyciel nie zaspokoi lub przynajmniej nie zabezpieczy wykonania roszczenia, które dłużnik ma w stosunku do wierzyciela na podstawie innego tytułu prawnego
■ ciężar udowodnienia faktu wykonania zobowiązania spoczywa na dłużniku, gdyż on z tego faktu wywodzi skutki prawne. Dłużnik spełniając świadczenie może żądać od wierzyciela wydania pokwitowania.
Skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania
Przesłankami powstania odszkodowawczej odpowiedzialności są:
♦ wyrządzenie wierzycielowi szkody rozumianej jako uszczerbek majątkowy
♦ powstanie szkody spowodowane przez niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania przez dłużnika
♦ istnienie adekwatnego związku przyczynowego między niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania a szkodą
Opóźnienie mam miejsce wtedy, gdy niedotrzymanie terminu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.
Zwloką dłużnika jest opóźnieniem kwalifikowanym, czyli będącym skutkiem okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność.
Skutkiem prawnym opóźnienia w odniesieniu do zobowiązań pieniężnych jest powstanie po stronie dłużnika obowiązku płacenia wierzycielowi odsetek (odsetki ustawowe) za czas opóźnienia, chociażby wierzyciel nie poniósł z tego tytułu żadnej szkody.
Skutki prawne zwłoki dłużnika:
03 wierzyciel może domagać się nadal wykonania zobowiązania, niezależnie od tego przysługuje mu roszczenie o naprawienie szkody wynikłej ze zwłoki
03 jeżeli wskutek zwłoki dłużnika świadczenie utraciło dla wierzyciela znaczenie może on w ogóle świadczenia nie przyjąć i żądać naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania es jeżeli w trakcie trwania zwłoki rzecz zostanie utracona lub uszkodzona, dłużnika uwoli od odpowiedzialności tylko dowód, że to samo stałoby się z rzeczą po spełnieniu świadczenia we właściwym terminie
03 w określonych wypadkach zwłoka dłużnika upoważnia wierzyciela do tzw. wykonania zastępczego (art. 479 i 480 KC)
Skutki zwłoki zobowiązań wzajemnych'.
•S strona może dochodzić wykonania zobowiązania i naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki S strona może także wyznaczyć drugiej stronie będącej we zwłoce odpowiedni termin dodatkowy do spełnienia świadczenia z zagrożeniem iż w wypadku bezskutecznego upływu tego terminu będzie uprawniona do odstąpienia od umowy
Wygaśnięcie zobowiązania
Główna przyczyną wygaśnięcia stosunku zobowiązanego jest spełnieni świadczenia przez dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania.