s 0

renesansowej poza Italią. W koncepcji architektonicznej i dekoracyjnej mauzoleum króla Zygmunta Starego nawiązuje do najlepszych wzorów toskańskich przełomu XV i XVI wieku, wśród których można wskazać nawet teoretyczne projekty Leonarda da Vinci, nie jest jednak wiernym powtórzeniem żadnego z nich. Zgodnie z renesansowym przekonaniem o doskonałości formy centralnej, kaplicy nadano plan kwadratu. Korpus w kształcie sześcianu, o skromnej klasycyzującej dekoracji zewnętrznej, przechodzi u góry w ośmioboczny tambur z okrągłymi oknami, dźwigający zaostrzoną kopułę z latarnią, o wyraźnie florenckim rodowodzie. Wysmukłe, niemal wieżowe proporcje całości podyktowała konieczność dostosowania się do gotyckiej architektury otoczenia, a wyniosła czasza kopuły, pozłocona pod koniec XVI wieku, stanowi najbardziej efektowny akcent południowej elewacji katedry.

Wejście do kaplicy prowadzi od strony obejścia i zamknięte jest kratą z brązu, wykonaną w norymberskim warsztacie Vischerów. Wnętrze uderza bogactwem dekoracji groteskowej, nie przesłaniającej jednak klarownych podziałów architektonicznych. Na jego koloryt składa się jasnoszary odcień piaskowca, którym wyłożono ściany, i czerwień węgierskiego marmuru rzeźb figuralnych. Kompozycja ścian kaplicy oparta jest na klasycznym schemacie tuku triumfalnego. W niszach ustawiono srebrny ołtarz - dzieło najwybitniejszych artystów norymberskich, nagrobek i stalle królewskie oraz figury świętych. Obfite i równomierne oświetlenie zapewniają okna w tamburze, ponad którymi wznosi się czasza kopuły z kręgami kasetonów z rozetami. Na sklepieniu latarni widoczny jest majuskułowy podpis artysty: BARTHOLO FLORENTINO OPIFICE. Umieszczony przy ścianie zachodniej nagrobek królewski integralnie wtapia się w architekturę kaplicy. Jego stan obecny jest wynikiem zmian przeprowadzonych w latach 1574-1575, kiedy to niszę przedzielono w połowie wysokości, a sarkofag z figurą Zygmunta Starego uniesiono w górę, robiąc u dołu miejsce dla podobnie skomponowanej postaci Zygmunta Augusta. Autor tej przeróbki, Santi Gucci, wykonał również płytę z postacią Anny Jagiellonki na przedpiersiu stalli królewskich, na wprost wejścia.

89, Wnętrze kaplicy Zygmuntowskiej

180