ScannedImage

Tytuł oryginału: Gerontikon

Przekład:

s. Małgorzata Borkowska OSB

Wstęp, opracowanie i redakcja: ks. Marek Starowieyski

Redakcja techniczna:

Beata Bielecka    j

Korekta:

Małgorzata Chojnacka

Zdjęcie na okładce:

Fragmenty fresku z popiersiem Chrystusa z katakumby Commohille, Rzym

Projekt okładki oraz Zofia Darowska

© Copyright by wydawnictwo fali, Kraków 1992

Imprimatur:

Kuria Metropolitalna w Krakowie t Kazimierz Nycz, Vic. Gen.

O. doc. dr hab. Tomasz Dąbek, OSB, Cenzor L. 1705/93 Kraków, dnia 25.06.1993 r.

ISBN 83-85541-13-6

wydawnictwo lii)

Plac Na Stawach 3 30-107 Kraków tel. [phone] tel./faa (012) 21 50 92

Wstęp

Na przełomie III i IV w. pojawia się w egipskim chrześcijaństwie potężny ruch obejmujący dziesiątki tysięcy ludzi: ruch pustelniczo-zakonny.

Problem genezy tego ruchu pozostaje ciągle otwarty. Próbowano wiązać go z Qumran, z ruchem esseńczyków, z ruchami ascetycznymi świata greckiego czy egipskiego, ba, nawet z dalekim buddyzmem. Próby zawiodły, hipotezy odrzucono, a choć tu i ówdzie znaleziono elementy wspólne, to jednak udowodnienie zapożyczeń jest dość problematyczne. Wszystkie te hipotezy z góry były skazane na niepowodzenie, gdyż nie uwzględniały faktu podstawowego, a mianowicie, że u ludzi istnieje wrodzone pragnienie doskonałości i że wszystkie religie starały się na nie odpowiedzieć; stąd też we wszystkich religiach, niezależnie od siebie, powstawały ruchy ascetyczne

0    większym czy mniejszym nasileniu.

Podobnie rzecz miała się z egipskim ruchem pustelniczo-zakonnym. Jest to ruch typowo chrześcijański i przyczyn jego powstania szukać należy w nauce chrześcijańskiej i w chrześcijańskich Księgach Świętych. Surowa asceza towarzyszyła chrześcijaństwu od jego początków: spotykamy więc w nim ludzi całkowicie Bogu poświęconych - zarówno mężczyzn jak

1    kobiety. Ślady tego znajdziemy w pismach pisarzy II i III w., choć świadectwa, szczególnie najstarsze, bywają rzadkie, niejasne i przyćmione blaskiem męczenników. Żyde ascetów i męczenników chrześdjańskich w miarę upływu czasu coraz bardziej odbija się od miemośd Bumów wchodzących do kośdoła, a jeszcze bardziej od bezideowości rozkładającego się pogaństwa.

Chrześdjaństwo dotarło do Egiptu prawdopodobnie już w I w., jednak tylko do miast, a więc do ludności żydowskiej i helleńskiej. W pierwszej połowie III w. zostaje ono przyjęte przez Koptów i w tym samym czasie

5