Tematyka ćwiczeń z ekologii (biologia, sp. nauczanie biologii i geografii, semestr IV)
1. Organizm a środowisko. Bioindykacyjna rola organizmów żywych.
Zagadnienia:
- środowisko a siedlisko
- amplituda ekologiczna, prawo minimum Liebiega, prawo tolerancji
- czynniki ekologiczne oddziałujące na organizm
- typy siedlisk, grupy ekologiczne organizmów
- bioindykacja, fitoindykacja, lichenoindykacja (znaczenie i wykorzystanie)
- ekologiczne liczby wskaźnikowe i ich rola w określaniu warunków abiotycznych
Zadania do wykonania:
- zastosowanie ekologicznych liczb wskaźnikowych w określaniu warunków abiotycznych
- określanie przynależności wybranych gatunków roślin do grup ekologicznych
Literatura:
1. Falińska K. 2004. Ekologia roślin. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa.
2. Podbielkowski Z. 1992. Przystosowania roślin do środowiska. Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
3. Porosty. Okazy zielnikowe Instytutu Botaniki im. W. Szafera (skala porostowa).
4. Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. 2002. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki im. W. Szafera, PAN, Kraków.
2. Formy życiowe organizmów jako wyraz przystosowania do środowiska.
Zagadnienia:
- formy życiowe roślin i zwierząt jako wyraz przystosowania do środowiska
- czynniki wpływające na przystosowania morfologiczne, ekologiczne i behawioralne zwierząt
- konwergencja, dywergencja
- spektrum biologiczne
- zmiana spektrum biologicznego wraz ze zmianą szerokości geograficznej i wysokości nad poziom morza Zadania do wykonania:
- określenie form życiowych (wg Raunkiaera) gatunków pochodzących z różnych zbiorowisk roślinnych
- sporządzanie wykresów spektrum biologicznego różnych zbiorowisk roślinnych
Literatura: jl
1. Demel K. 1969. Zwierzę i jego środowisko. PWN, Warszawa.
2. Falińska K. 2004. Ekologia roślin, PWN Warszawa. -Jj—
3. Komaś J., Medwecka-Komaś A. Geografia roślin. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
4. Mackenzie A., Bali A. S.,Virdee S. R. 2005. Ekologia. Krótkie wykłady. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
5. Podbielkowski Z. 1992. Przystosowania roślin do środowiska. Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
6. Weiner J. 1999. Życie i ewolucja biosfery. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
3. Cechy środowiska lądowego i wodnego. Właściwości chemiczne gleb i wód oraz ich znaczenie dla organizmów żywych.
Zagadnienia:
- właściwości chemiczne gleb i wód
- źródła wapnia w glebie i wodzie oraz jego znaczenie dla organizmów żywych
- wpływ procesów biologicznych na odczyn wód
- odczyn gleb, rodzaje kwasowości
- metody oznaczania CaC03 w glebie i wodzie
- przystosowania roślin do bytowania na glebach o różnym stopniu rozdrobnienia (litofity, rośliny piargów, wydm, rośliny zwartego podłoża)
Zadania do wykonania:
- oznaczanie CaC03 w glebie metodą Scheiblera
- oznaczanie CaC03 w wodzie metodą „Slandi”
- oznaczanie pH gleby za pomocą metody kolorymetrycznej i elektrometrycznej
- określanie składu granulometrycznego gleb metodą areometryczną Casagrande'a w modyfikacji Prószyńskiego
1