592 8. Lokalizacja zbrojenia w konstrukcjach żelbetowych
programy w języku JAVA obsługiwanym przez telefony komórkowe. Dzięki temu czas ekspozycji można wyznaczyć za pomocą kalkulatora zainstalowanego w telefonie komórkowym.
Pierwotnie wywoływanie błon wykonywano zgodnie z zasadami zwykłej obróbki fotochemicznej. Stosowano się przy tym do zaleceń producentów błon. Obecnie proces wywoływania błon jest w wielu wypadkach zautomatyzowany. Znani producenci błon radiograficznych rekomendują wykorzystywanie wyprodukowanych przez siebie automatycznych urządzeń służących do ich wywoływania. Proces obróbki błony radiograficznej powinien spełniać wymagania normy PN-EN 584-2: 2001 [Nil], a jakość otrzymanego radiogramu powinna być zgodna z zaleceniami PN-EN 462:1998 [N10].
Zgodnie z normą PN-B-06264:1978 [N9] interpretacja obrazów radiograficznych konstrukcji z betonu powinna być prowadzona w zaciemnionym pomieszczeniu przy użyciu negatoskopu, dającego światło rozproszone i wyposażonego w regulację oświetlanej powierzchni ekranu do obserwacji dowolnego wycinka obrazu radiograficznego. Negatoskopy stosowane w przemysłowej radiografii powinny spełniać minimalne wymagania normy PN-EN 25580:1997 [NI4].
Wyniki badań radiograficznych opracowuje się w sposób analityczny lub graficzny [N7], Sposób analityczny stosuje się w wypadku prostych układów geometrycznych badań radiograficznych. Polega on na wykorzystaniu znanych wzorów i geometrycznych zależności danego badania. Sposób graficzny to sporządzenie rysunku obrazującego położenie i wymiary zbrojenia w badanym przekroju elementu. Na rysunku 8.89 przedstawiono przykład graficznego opracowania wyników badania.
Rys. 8.88. Elektroniczny kalkulator czasu ekspozycji firmy Radac [Ml9]
Rys. 8.89. Sposób oceny położenia i wymiarów zbrojenia w słupie żelbetowym na podstawie graficznej analizy wyników badań radiograficznych
8.3. Metoda radiologiczna 3 593
%
?j
I
W ostatnich latach w przemysłowej radiografii coraz częściej stosuje się techniki digitalizacji obrazu. Wywołane błony radiograficzne skanuje się w specjalnych skanerach błon przemysłowych, a następnie poddaje obróbce za pomocą specjalistycznych programów lub zwykłych programów graficznych. Radiografia komputerowa nie jest powszechnie stosowana w budownictwie, lecz jej niewątpliwe zalety takie jak: wysoka rozdzielczość skanowanych obrazów (50-500 pm), pełen zakres gęstości optycznej (0-4,7) oraz duża czułość kontrastu umożliwiają przeprowadzenie dokładniejszej analizy radiogramów.
8.3.3. Stosowany sprzęt
W radiografii konstrukcji żelbetowych stosuje się aparaty rentgenowskie i betatrony o napięciu większym niż 200 kV [58, 59, 60]. Urządzenia te dzieli się pod względem budowy na głowicowe i kołpakowe. W aparatach głowicowych lampa i generator napięcia umieszczone są w głowicy, w aparatach kołpakowych zaś lampa znajduje się w tzw. kołpaku, a generator w oddzielnej obudowie.
Ze względu na specyfikę badań polo^ych aparaty rentgenowskie i betatrony stosowane w radiografii konstrukcji żelbetowych powinny mieć małą masę i być niewielkich rozmiarów. Na rynku dostępnych jest wiele urządzeń spełniających te wymagania. Przykłady takich aparatów przedstawiono na rysunkach 8.90 i 8.91.
Urządzeniami emitującymi promieniowanie y są aparaty gammagraficzne (gamma-grafy). Pierwsze aparaty gammagraficzne były zwykłymi pojemnikami ekranowanymi ołowiem i wyposażonymi w prostą blokadę w celu zapobieżenia wypadnięciu źródła. Pojemniki nie miały żadnych zabezpieczeń przed napromieniowaniem, które chroniłyby użytkowników i osoby postronne. Obecnie producenci urządzeń muszą spełniać wysokie wymagania odnośnie bezpieczeństwa użytkowania aparatów gammagraficznych.
Aparaty gammagraficzne można podzielić na takie, w których źródło nie opuszcza pojemnika ochronnego, oraz te ze źródłem opuszczającym pojemnik