skanowanie0018 (43)

• Parametr sieci a każdej odmiany alotropowej żelaza zwiększa się wraz z				Wykresy równowagi układu żelazo - węgiel
podwyższeniem temperatury (rys.)
• Przemianie żelaza a w żelazo y towarzyszy zmniejszenie objętości właściwej, a				• Rozróżnia się dwa wykresy równowagi układu żelazo - węgiel:
przemianom odwrotnym - wzrost objętości. Decydują o tym różne liczby koordynacyjne				a) stabilny żelazo-grafit.
sieci, w której krystalizuje każda z odmian.				b) metastabilny żelazo - cementyt.
		0,370		• W zależności od składu chemicznego, warunków odprowadzania ciepła, a także innych
I	• 0			czynników, z roztworu ciekłego może krzepnąć zarówno cementyt, jak i grafit.
$		I'
I		0.368 .?		* Węgiel może występować w stopach z żelazem w postaci wolnej jako grafit lub w
fi				postaci związanej z żelazem jako węglik żelaza Fe3C, zwany cementytem.
£ 0,290		Ul
3 m	■■M m	.0.368 h Ul		• Grafit jest odmianą alotropową węgla, krystalizującą w układzie heksagonalnym
£j 0,288	. A / te f $ . : ■			• Cementyt jest to związek chemiczny żelaza z węglem o zawartości 6,67% wagowych
i		0.364 ^		węgla, krystalizujący w układzie rombowym.
0.286
	400 800 1200
	TEMPERATURA, T (°C)
Rys. 3.8$.	Zależność pońunetru sień odmian olosropowych
	żelaza od temperatury (według W. fJume-Ro-
	sht&ego)

Rys. 7.1. Struktura fcrystaSczna grafitu

Rys. 715. Struktura kjystaBcząa ceraen-

'^:    tfUi : ;

•    Wykres równowagi przedstawiony na rys. obejmuje stopy żelaza z węglem do stężenia 6,67% C, odpowiadającego stężeniu C w cementycie.

•    Liniami ciągłymi przedstawiono wykres żelazo - cementyt, natomiast przerywanymi-żelazo - grafit.

STĘŻENIE MASOWE C <%)

Sjt. XV. ftn— »*J*nm    qi aiw-"«pel J-

• Ze względu na wieloletnią tradycję roztwory stale oraz mieszaniny występujące w układzie żelazo—cementyt zyskały tradycyjne nazwy, zestawione w tabl.

Składnik strukturalny	Omówienie
Roztwór ciekły	roztwór ciekły węgla w żelazie
Ferryt	roztwór stały graniczny węgla w żelazie a
Austenit	roztwór stały graniczny węgla w żelazie y
Cementyt pierwszorzędowy (pierwotny) drugorzędowy (wtórny) trzeciorzędowy	węglik złożony Fe,C wydzielający się z roztworu ciekłego zgodnie ze zmienną rozpuszczalnością "węgla w cieczy wzdłuż linii CD wydzielający się w stanie stałym z austenitu w wyniku malejące; rozpusz- . czalności węgla w roztworze stałym y wzdtoi linii BS wydzielający się w stanie stałym z ferrytu w wyniku malejącej rozpuszczalności węgla w roztworze stałym a wzdłuż linii PQ
Perlit	mieszanina cutektoidalna ferrytu i cementytu, zawierającą.0,77% C, wystająca pomżej 727^#C
Ledeboiyt .	mieszanina eutekryczna austenitu i cementytu, zawierająca 4,30% Cr trwała w zakresie od 727 do 1148*C
Lcdeburyt przemieniony	nueszaoina perlitu i cementytu, utworzona w wyniku przemiany austenitu | z łedeborytn w perlit, trwała poniżej temperatury 727*C