Badanie fizykalne d ruchu. Konieczna je Proponowany scherr szkieletowym u dziec Ból mie |
ziecka nie może ograniczać się jedynie do narządu st ocena ogólnego stanu dziecka, at oceny bólu związanego z układem mięśniowo-,i (wg Mallesona w modyfikacji własnej) scowy__ Ból uogólniony | ||
Ogólny stan dziecka dobry |
Ogólny stan dziecka ciężki |
Ogólny stan dziecka dobry |
Ogólny stan dziecka ciężki |
•skręcenia i zwichnięcia •nowotwory kości •MIZS (postać nielicznostawowa, z enthesitis -ERA •Miejscowe idiopatyczne zespoły bólowe .ból wzrostowy" ■Jałowe martwice aseptyczne kości np.Osgood Schlattera.Severa |
•Septyczne zapalenia stawów, •Zapalenie kości i szpiku kostnego (osteomyelitis) |
•Zespoły wiotkości stawów •Rozsiane idiopatyczne zespoły bólowe .bóle wzrostowe" •ReA (popaciork) •Fibromialgia i zespoły fibro-mialgiopodobne (fibromyalgia-likel •Bóle kostne w osteomalacji i osteopenii |
1 lub > objawów alarmujących .red flags" •Białaczki, chłoniaki •Neuroblastoma •MIZS o początku wielostawowym lub układowym •TRU •JDM •Układowe zapalenia naczyń (vasculltls) |
•Objawy alarmujące -czerwone flagi /red flags/
- bóle kostno-stawowe (mięśni) ciągłe i uporczywe, ograniczające aktywność i nie ustępujące w spoczynku,
- niewyjaśnione stany gorączkowe, apatia,.pokladanie się' dziecka,
- utrata apetytu i masy ciała,
- limfadenopatia, > wątroby, > śledziony,
- objawy ucisku rdzenia kręgowego,
- nnriwv7K7nne wartości wsk 7analnvch
Czujność onkologiczną Lekarzy POZ winny wzbudzać takżę:
- dyskretna, ale narastająca niedokrwistość, leukopenia z limfocytozą obniżenie liczby płytek krwi,
- wysokie OB. kontrastujące z umiarkowanie podwyższonym CRP, wzrost LDH, kwasu moczowego.
Z drugiej strony, bóle ze strony narządu ruchu występują u pacjentów, u których nie stwierdzamy organicznej przyczyny ua układzie kostno-stawowo-mięśniowym, ją również innej choroby somatycznej. Tak dzieje się w przypadku tzw .bólów wzrostowych' czy fibromialgii. Najgroźniejsze pomyłki w rozpoznaniu wynikają ze zbyt pobieżnie zebranego wywiadu i niestarannego zbadania paqenta
Bóle kończyn u dzieci o niewyjaśnionej etiologii określane są jako idiopatyczne (niespecyficzne) bóle mięśniowo-szkieletowe lub .łagodne bóle nocne kończyn dolnych’, .bóle wzrostowe".
Za: Evans A.M., Scutter S.D.: Prevalence of "Growing Pains" in young Children. J.
, Pediatr. 2004.145,255.
Kryteria „bólu wzrostowego”
• Ból kończyn dolnych po raz pierwszy pojawia się bez uchwytnej przyczyny
• Ból nigdy nie występuje rano, po przebudzeniu się,
• Dziecko nie utyka,
• Dolegliwości nie ograniczają aktywności ruchowej,
• Ból zlokalizowany symetrycznie w kończynach dolnych (uda, podudzia, dół podkolanowy). Nigdy nie dotyczy stawów!!!
• Bez odchyleń od normy w badaniu przedmiotowym, prawidłowe wyniki podstawowych badań laboratoryjnych,
• Dobry stan ogólny dziecka,
• Wiek od 3-11(12)lat, najczęściej 4-6 rok życia,
Kontrowersje wokół „bólów wzrostowych’’ - łagodnych bólów kończyn dolnych - nadal nie poznany patomechanizm
1. Często współistnieją z łagodną nadmierną ruchomością stawów - bóle występują zwykle po dniu pełnym aktywności ruchowej czy traktować je jako bóle przeciążeniowe?
2. U wielu dzieci z nawracającymi bólami kończyn towarzyszą wady postawy, czasami ledwo zauważalne: nieznacznego stopnia koślawość/szpotawość kolan, elastyczne płaskostopie, koślawe ustawienie pięt, postawa skoliotyczna,
3. A dlaczego bóle dają o sobie znać przede wszystkim w czasie nocnego wypoczynku? Wg badaczy dlatego, że HGH jest wydzielany przez przysadkę mózgową głównie w nocy. Wtedy za zbyt szybko rosnącymi kośćmi dziecka po prostu nie nadąża otaczająca je okostna. Rozpierana od wewnątrz, reaguje większym lub mniejszym bólem (Mallesonn P.N.).
4. Goodyear-Smith F. i wsp. zwracają jednocześnie uwagę na fakt. że bóle te nie występują w okresie intensywnego wzrostu i trudno znaleźć z nim związek przyczynowy.
5. Badania własne, jak i innych autorów wskazują na związek bólów kończy dolnych z niską masą kostną.
Górska A. i wsp. Masa kostna u dzieci z idiopatycznymi bólami mięśniowoszkieletowymi. Pol.Merk.Lek. 2006:21,126,5-8.
Friedland O. i wsp.: Decreased bonę strength in children with growing pains as measured by quantitative ultrasound. J Rhaumatol 2005,
6. Wpływ czynników psychospołecznych • O‘Sullh/an P. i wsp Pediatrie Rheumatology 2011, 9:3doi: 10.1186/1546-0096-9-3 (badania z Australii)