331
Ćwiczenie 42
Dla ciała przedstawionego na powyższym rysunku znany moment bezwładności względem osi obrotu przechodzącej przez jego środek masy (oś Z) wyraża się całką:
Jz— f (x2 + y2 ) dm (42.4)
Wyrażenie x2 + y\ określa kwadrat odległości elementu dm od osi Z.
Moment bezwładności względem osi obrotu Z' równoległej do osi Z i oddalonej od niej o d = yjx2, + y2 , gdzie współrzędne xc iyc określają położenie środka
masy rozpatrywanego ciała w nowym układzie współrzędnych związanym z osią Z' wyrazić można następująco:
J*z = J (x2 + y\) dm (42.5)
Wyrażenie x\ + y\ określa odległość elementu dm od nowej osi Z+, pomiędzy współrzędnymi zachodzą następujące związki:
x2 = + x, y2= yc + y, (42.6)
Podstawiając wzory (42.6) do (42.5), otrzymuje się wyrażenie:
(42.7)
dalej grupując wyrażenia
Jl = f (xi + y? )dm+(xc + x2)/ dm + 2xcf x]dm + 2ycJ yxdm (42.8)
W wyrażeniu (42.8) pierwsza całka (zgodnie z (42.4)) odpowiada momentowi bezwładności względem osi przechodzącej przez środek masy Jz. Z kolei ponieważ spełnione są zależności x2c + y2c = d2 i J dm = M, druga całka w wyrażeniu (42.8) przyjmuje postać:
(x2 + y2c)f dm = d2 M (42.9)
Natomiast dwie ostatnie całki w wyrażeniu (42.8) są równe zeru, gdyż spełniony jest warunek 42.3), tzn. położenie środka masy w układzie odniesienia związanym z os:^ Z określa wektor rc = [ 0,0, O]. Reasumując, równanie (42.7)
przyjmuje ostatecznie postać:
J* = J.+ M d2 (42.10)
Zależne -Iii _ n-ierdzenie Steinera opisujące związek między
momentami hec - : _cr: ser; I : J\.