skanuj0015 (147)

padlych kierunkach w trzech miejscach na długości pomiarowej. Różnica między największą i najmniejszą średnicą na długości pomiarowej próbki nie możę być większa od 0,05 mm. Pole powierzchni przekroju poprzecznego próbki oblicza się dla średnicy najmniejszej z dokładnością do +0,3%. Zmierzoną próbkę ustawia się na płycie dociskowej w sposób podany wyżej i przykłada się stopniowo (statycznie) obciążenie ż taką prędkością, aby przyrost naprężenia nie przekraczał 10 MPa/s. Urządzenie samopiszące kreśli wtedy wykres ściskania w układzie współrzędnych: obciążenie P-odkształcenie (skrócenie) Al, przy czym oś rzędnych jest osią obciążenia, a oś odciętych — odkształcenia.

Na wyniki próby duży wpływ wywiera tarcie występujące na powierzchni próbki. Siły tarcia powodują hamowanie odkształcenia poprzecznego próbki przy jej podstawach i próbka przybiera kształt beczkowaty (baryłkowaty). Przy braku sił tarcia może wystąpić zarówno znaczne zmniejszenie wytrzymałości na ściskanie, jak i odmienna postać pęknięcia (pęknięcie podłużne). Dlatego też powierzchnie czołowe próbek i powierzchnie płyt dociskowych należy dokładnie oczyścić i odtłuścić.

W celu wykonania ćwiczenia należy postąpić następująco:

1.    Zapoznać się dokładnie z PN-57/H-04320.

2.    Sporządzić tablicę pomiarów (dla próby zwykłej według wzoru podanego w tabl. 3.1, dla próby ścisłej jak w ćwiczeniu 2).

3.    Zmierzyć próbki i zapisać ich wymiary w tablicy.

4.    Przeprowadzić próbę.

5.    Obliczyć własności wytrzymałościowe i plastyczne badanego materiału.

Uwaga. Podczas próby ściskania metali kruchych zwłaszcza próbek

hartowanych należy zwrócić uwagę na zachowanie warunków bezpieczeństwa pracy, aby uchronić się przed skaleczeniem ostrym odpryskiem.

Tablica 3.1

Nr próbki	Próbka				Własności wy 1 rzymal ościowe				Własności plastyczne		Uwagi
	oznaczenie	wymiary
		#/„ mm	/« mm	A„ mm	V N	Kpi. MPa	N	Rr MPa	/ mm	ar

WYKONANIE SPRAWOZDANIA

Z przeprowadzonej próby ściskania sporządza się protokół. W części opisowej protokołu (sprawozdania) należy podać:

1) rodzaj materiału, z którego została wykonana próbka;

BO

) typ próbki (kształt i wymi«ry)i

3) rodzaj maszyny wytrzymałościowej, na której przeprowadzono próbę, oraz zakres siłomierza;

4)    cel próby;

5)    oznaczenie podstawowych wielkości;

6)    określenia podstawowe;

7)    wykres ściskania;

8)    tabelkę z wynikami pomiarów;

9)    charakterystyki złomów;

10) spostrzeżenia i wnioski.