skanuj0016

macji o osobowości i mechanizmie zachowań ekshibicjonistów przedstawia Imieliński (1982), który odróżnia również kilka typów ekshibicjonizmu. Można tu wymienić kaudalezizm (osiąganie podniecenia i przyjemności seksualnej przy pokazywaniu nagiej lub obnażone] własnej partnerki seksualnej innym mężczyznom bez jej wiedzy lub za jej zgodą, która jednak jest wymuszona). Kandaulezizm jest zatem ekshibicjonizmem powiązanym z masochizmem. Drugą odmianą ekshibicjonizmu jest ocieli ractwo polegające na uzyskiwaniu podniecenia i przyjemności! seksualnej poprzez dotykanie lub pocieranie członkiem różnych okolic ciała kobiety przy wykorzystaniu możliwości dotknięcia jej w tłoku, np. w środkach komunikacji miejskiej. Inną formą jest triolizm (ekshibicjonizm + oglądactwo).

Omawiając mechanizmy zachowań ekshibicjonistów, Imię-. liński stwierdza, że „społeczna regulacja ograniczająca akty ekshibicji daje wyniki znacznie korzystniejsze wtedy, gdy jest wymierzona nie w kierunku represjonowania ekshibicjonistów! lecz zmiany ustosunkowania społeczeństwa do seksualności w ogóle oraz do tego typu przejawów w szczególności”. Podobnego zdania jest Lernell (1974), który wskazuje, że „lekarze, seksuolodzy i psychiatrzy dochodzą na podstawie analizy medycznej do wniosku, że ekshibicjonistą jest człowiek o wyjątkowo patologicznym układzie sytuacji, że kara nie powinna tu być stosowana, że ekshibicjonista nikomu krzywdy nie wyrządza”. Zdaniem tego autora ekshibicjonizm w rubryce przestępstw seksualnych znajduje się na trzecim miejscu pod względem ilości, co tłumaczy tym, że „(...) organy ściagania i sądy stosują tu szeroką wykładnię pojęcia «czynu nierżądnego», przez który rozumieją prawdopodobnie wszelkie zachowania publiczne o charakterze erotycznym, przede wszystkim wszelkie publiczne manifestowanie nagości ciała, zwłaszcza jego części «wstydliwych» (...) Jest to interpretacja zbyt daleko idąca zarówno ze stanowiska prawniczego, jak i kryminologicznego”.

Teutsch (1969) podkreśla trudności w ustalaniu etiopatoge-nezy ekshibicjonizmu, który może być objawem lub samoistnym zespołem. Ekshibicjonizm towarzyszy różnym zaburzeniom psychicznym, może kryć w sobie elementy sadyzmu bądź masochizmu czy gry wstępnej. W osobowości ekshibicjonistów występują: niepewność siebie, nieśmiałość, wstydliwość, nadwrażliwość, zależność od nastrojów. Bastami (1976) określa ekshibicjonizm jako seksualizm infantylny. Ekshibicjoniści stanowią jego zdaniem 30% populacji dewiantów. Autor ten wyraża pogląd psychoanalityczny/ jeśli chodzi o genezę tego zachowania.

Blair i Lanyon (1981) tłumaczą genezę ekshibicjonizmu w kategoriach psychodynamiki. Jones i Frei (1979) sądzą, że ekshibicjonizm wyraża archaiczne formy ekspresji zagrożenia, brak poczucia bezpieczeństwa. Rooth (1973) uważa, że ekshibicjonizm jest w dużym stopniu powiązany z pedofilią, ocieractwem czy oglądactwem. Snaith (1981) rozpoznaje u ekshibicjonistów cechy kompulsywne. Z opracowania Snaith (1983) wynika, że ekshibicjonizm może być objawem różnych zaburzeń psychicznych i zespołów organicznych centralnego układu nerwowego, zaburzeń osobowości, nerwicowych', a także utrwalonym stereotypem zachowań seksualnych pochodzących z okresu dzieciństwa.

D. KAZIRODZTWO

Kazirodztwo jest to współżycie seksualne między najbliższymi krewnymi. Stopień pokrewieństwa określają normy prawne. Nórmy te jednak ulegają zmianom. Na przykład w Europie synody wprowadziły w X wieku zakaz współżycia krewnych aż do 7 stopnia pokrewieństwa. Zakaz ten został szybko wykorzystany w kręgach dworskich oraz arystokratycznych i doszło do szybkiego wzrostu liczby unieważnianych małżeństw, albowiem w wyższych kręgach społecznych małżeństwa były zawierane w obrębie rodów czy dynastii. Unieważnianie małżeństw przybrało takie rozmiary, że Sobór Laterański w 1215 r. zredukował kryterium kazirodztwa do 4 stopnia pokrewieństwa.

Brown (1952) na podstawie analizy 110 społeczeństw stwierdza, iż kazirodztwo jest powszechnie potępiane jako jedno z najcięższych przestępstw. Związki kazirodcze w historii świata były w zasadzie akceptowane na nielicznych dworach monarszych (Egipt, Inkowie, Persja Sasanidów). Raphling (1967) wyraża pogląd, że kazirodztwo jest powszechnie spotykanym kulturowym tabu.

Podgórecki (1969) podaje, że najczęściej spotykaną formą kontaktów kazirodczych jest układ ojciec—córka. Cytuje on opinię Weinberga, który wyróżnia 3 typy osobowości takich ojców: ojcowie introwertywni, psychopatyczni (ze skłonnością do promiskuityzmu) i niedojrzali (mający zainteresowania pedofil-ne). Ojcowie ci dość powszechnie racjonalizują swoje zachowania seksualne wobec córek. W osobowości żon tych mężczyzn często ujawniają się zachowania zniechęcające do współżycia seksualnego z nimi, przy czym zachowania kazirodcze mężów tolerują lub udają, że nic nie widzą. W przypadku córek mających kontakty seksualne z ojcami ujawnia się często postawa prowokacyjna; 75% z nich nie protestowało, a później były swobodne w życiu seksualnym.

Halleck (1962) stwierdził, iż prawie 15% kobiet miało do-

89