Mo042" + M0O42' + 2H* fi Mo2072~ + H20 i dalej
Mo20,2'+ M0O42" + 2 Hł fi MojO,,,2'+ H20
Powstające polianiony Mo3O|02~, zastępują stopniowo aniony tlenkowe 02~ wchodzące w skład cząsteczek kwasu ortoarsenowego H3As04:
H3As(0)4 + 4 H2(Mo30,0) ^ H3As(Mo3Ol0)4 + 4 H2(0)
Ponieważ trudno rozpuszczalna jest sól amonowa tego kwasu, więc możemy zapisać sumarycznie:
T
As043“ +12 Mo042" + 3 NH/ + 24 H* fi IKHAAsCMoiO.n), + 12 H,Q
żółty, nierozpuszczalny w stęż. HNOj!!
Stosując stały (NH4)2Mo04 spełniamy istotny warunek - użycie nadmiaru jonów Mo042‘ w stosunku do jonów As043'. Przy dużym stężeniu As04J', rozpuszczalność osadu wzrasta.
Istnieje jeszcze inna prosta metoda sprawdzenia tożsamości siarczków arsenu. Jeżeli na siarczki podgrupy 2B podziałamy roztworem (NHi^CC^, to rozpuszczą się tylko oba siarczki As. W praktyce oznacza to, wytrząsanie osadu z 2-3 porcjami roztworu (NH4)2C03. Otrzymany bezbarwny roztwór ostrożnie zakwaszamy rozcieńczonym HCI (burzenie się roztworu: C02t). Ponowne pojawienie się nawet niewielkiego żółtego osadu jest dowodem obecności w analizie As (III) lub As(V). Przypomnijmy reakcje dla Ąs2S3:
As>S'; + 3 C032 ff AsS33 + AsOj3 + 3 C02t rozpuszczanie As,5,
C032" + 2 H1' fi C02f + H20
rozkład nadmiaru (NHą^COj pod wpływem HCI
AsSj3 + ASO33 + 6 As?Si + 3 H2O ponowne strącanie As^Si
Siarczki cyny i antymonu, takiej „wędrówki” nie mogą odbyć (a dlaczego?).
Teraz zajmiemy się roztworem zawierającym kompleksy chlorkowe Sn i Sb oraz nadmiar HCI. Roztwór ten gotujemy, aby usunąć H2S (pozostałość po rozpuszczeniu siarczków) i część HCI. Po ostudzeniu dzielimy go na 4 części: trzy porcje wykorzystujemy do wykrywania jonów, a pozostała jest rezerwą.
Do pierwszej, dosyć dużej części roztworu, dodajemy metalicznego żelaza Fe0. Jest ono reduktorem różnicującym w stosunku do soli Sn(IV) i Sb(III) lub Sb(V). Jony kompleksowe [SnCIJ2- redukowane są jedynie do [SnCl,|]2" - pozostają w roztworze:
[SnCU]2' + Fe0 — [SnCl4]2' + Fe2+ + 2 Cf
[SnClJ2“ + 2 e 2 [SnClJ2* + 2 CT 1
Fe0 2 Fe2+ + 2 e 1
W przypadku jonów [SbCI4]_ a także [SbCl„]~, redukcja prowadzi do wolnego antymonu. Dla jonów [SbCU]’ możemy zapisać:
2 [SbCy + 3 Eę° — 2Sb° + 3Fen + 8Cr
szary czarny
[SbCU]’ + 3 e żi Sb° + 4Cr 2
Fe0 £ Fe2+ + 2 e 3
Powstający czarny osad Sb0 różni się od metalicznego Fe0 przede wszystkim nierozpuszczalnością w roztworach HCI. Antymon jest metalem półszlachetnym i kwasy nieutleniające (np.HCl) nie rozpuszczają go. Proszek Fę° rozpuszcza się w kwasie solnym bez przeszkód - widoczne jest wydzielanie wodoru:
Fę° + 2H+ — Fe2ł + H2°T
Jeżeli mamy roztwór który zawiera nadmiar HCI i oba metale, to po pewnym okresie ogrzewania, zostanie tylko czarny osad Sb0.
47