W obrębie terenów zurbanizowanych (miejskich), a także w osiedlach otaczających miasta oraz we większych wsiach wyróżnia się ulice, pełniące zróżnicowane funkcje. W związku z tym przyjęto klasyfikację ulic, która wyróżnia:
• miejskie drogi ekspresowe E, które stanowią, kontynuację dróg klasy S;
• ulice główne ruchu przyspieszonego GP, jako kontynuację dróg klasy GP, ulice E i GP występują w miastach dużych powyżej 300 tys. mieszkańców;
• ulice główne G, jako kontynuację dróg klasy G występujące w miastach małych, średnich i dużych;
• ulice zbiorcze Z, kontynuację dróg klasy Z, obsługujące zespoły osiedli;
• ulice lokalne L, obsługujące osiedla;
• ulice dojazdowe D, obsługujące zespół budynków.
Na terenach wiejskich przyjmuje się klasyfikację prostszą która obejmuje [11]:
• drogi komunikacji zewnętrznej, tranzytowe T, które w zasadzie powinny omijać tereny zabudowane, obsługujące transport osobowy i towarowy;
• ulice osiedlowe O, w przypadku przejścia drogi tranzytowej przez osiedle pełnią jej funkcję na terenie zabudowanym, obsługują całe osiedle w zakresie transportu osobowego;
• ulice mieszkaniowe M, obsługują zgrupowania zabudowy mieszkaniowej w zakresie transportu osobowego;
• drogi gospodarcze: lekkie G1 i ciężkie G2 obsługują transport gospodarczy, tj. pojazdy konne, przepęd bydła, maszyny rolnicze na drogach lekkich, poza tym ciągniki, samochody ciężarowe, przyczepy na drogach ciężkich.
Obserwowany w ostatnich czasach rozwój funkcji pozarolniczych na wsi i
szczególnie silny ruch budowlany w rejonach podmiejskich przynoszą w efekcie zacieranie się różnic pomiędzy zabudową wsi a osiedlami miejskimi. Pociąga to za sobą również dostosowanie dróg i ulic w obrębie wsi do wymogów stawianych ulicom w miastach.
Przebieg ciągu komunikacyjnego w terenie otwartym czy w zabudowie wymaga wydzielenia pasa, na którym znajdą się poza jezdnią także miejsca postojowe, chodniki, ścieżki rowerowe, rzędy drzew i krzewów, rowy i inne niezbędne dla ruchu urządzenia. Taki pas terenu nazywamy pasem drogi lub w skrócie drogą.
Pas drogowy, którego szerokość zależy od kategorii i klasy drogi, zamykają po obu stronach linie rozgraniczające od sąsiednich terenów, w miastach często są to linie zabudowy. Szerokość pasa drogowego powinna uwzględniać ochronę użytkowników dróg i terenu przyległego przed wzajemnym niekorzystnym oddziaływaniem.
/ |
jezdnia |
dr. |
droga |
asf. |
nawierzchnia asfaltowa |
z. |
nawierzchnia ziemna |
- g. |
sieć gazowa |
mm™ |
rów |
Rys. 19. Skrzyżownnio wlsinklch diófl, mapa i przekrój w skali 1:000, pi/y •' "’WV
(lioęjii cjlównit / jti/ilnlii tmlulloWĄ, hoc/na / iui pr/okroju widoczna kull/|n lllill
i
unt)it|Olyc/n<ij / di/nwnml
<• I