WSPÓŁCZESNA TURYSTYKA KULTUROWA 37
znajomości - zawierane bądź z współpodróżującymi, bądź z świeżo spotykanymi osobami - mają podtekst erotyczny (McKercher, Bauer, 2003). Przykładem uprawianie turystyki o wyraźnie erotycznych motywach mogą być podróże XVIII-wie-czego uwodziciela, G. Cassanovy. O roli erotyzmu w ówczesnej turystyce wspomina również A. Mączak (2001, 203-204). Niemniej, chociaż o turystyce seksualnej można mówić, jako o zjawisku występującym od co najmniej kilkuset lat, to jednak dopiero w XX w. przybrała ona tak znaczne rozmiary, iż zaczęła interesować jako przedmiot badań również geografów (Kowalczyk 2005a).
„Nowa” turystyka zdrowotna
Jak już wcześniej wspomniano, turystyka zdrowotna (lecznicza, uzdrowiskowa) z całą pewnością istniała już w czasach antycznych, a w XVIII-XIX w. stała się jedną z popularniejszych form turystyki. Od równie niepamiętnych czasów w ramach turystyki zdrowotnej można było wyróżnić zachowania związane bezpośrednio z leczeniem różnych schorzeń (np. osobom chorym na gruźlicę zalecano przebywanie w miejscowościach o górskim klimacie, chorym na choroby układu pokarmowego picie odpowiednich wód mineralnych itp.) i rekonwalescencją po przebytych chorobach, jak również formy aktywności służące głównie profilaktyce. Współcześnie również możemy wydzielić te dwie podstawowe kategorie turystyki zdrowotnej. Od pewnego czasu możemy jednak zauważyć, że ta druga forma turystyki zdrowotnej przeżywa niebywały rozkwit i coraz większego znaczenia nabierają zachowania związane już nie tylko z profilaktyką zdrowotną, co z dbałością o urodę, odpowiedni stan psychiczny itp. (Łęcka 2003). Wśród usług świadczonych turystom uprawiającym turystykę zdrowotną bardzo duże znaczenie mają różnego rodzaju zabiegi upiększające, seanse medytacji, ćwiczenia tai-chi, terapia tańcem i muzyką itd.1 Tym samym klasyczna turystyka zdrowotna zbliża się niekiedy do „turystyki kosmetycznej” czy „turystyki psychologicznej” (Nahrstedt 2004). Tradycyjna balneologia zaczyna być zastępowana przez kosmetologię i psychologię, a sanatorium i dom uzdrowiskowy zastępuje „farma piękności” (<beauty-farm)12.
O rosnącej popularności tego rodzaju zabiegów może świadczyć to, iż w wyszukiwarce internetowej google.com wprowadzenie 02.09.2005 r. hasła „ayurveda” dało aż 1 540 000 wskazań.
12 Dla potwierdzenia tej tezy można przywołać tytuł jednego z podrozdziałów opracowania W. Nahrstedta (2004), który' w wolnym tłumaczeniu brzmi „Sprawność, dieta, piękno, dusza, umysł: nowe cechy dobrego samopoczucia” (ang. Fitness, Diet, Beauty, Soul, Mind: A New Lifestyle Profile for High-Level Wellness).