Tabela 5: Edukacja w systemie pozaszkolnym12
pracujący |
bezrobotni |
ogółem | |
Forma kształcenia. | |||
ogółem |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
wykłady |
38,7 |
38,8 |
38,7 |
seminaria i konferencje |
15,5 |
6,4 |
14,8 |
instruktaż na stanowisku pracy |
6,2 |
4,7 |
6,1 |
mieszana |
39,6 |
50,1 |
40,4 |
Pora kształcenia | |||
ogółem . |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
wyłącznie w czasie płatnych godzin pracy |
36,5 |
6,3 |
34,4 |
głównie w czasie płatnych godzin pracy |
15,9 |
2,7 |
15,0 |
wyłącznie poza płatnymi godzinami pracy |
29,7 |
14,7 |
28,6 |
głównie poza płatnymi godzinami pracy |
13,5 |
8,0 |
13,1 |
osoba nie miała pracy w czasie kształcenia |
4,3 |
68,3 |
8,9 |
Źródło finansowania kształcenia | |||
ogółem |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
środki własne |
27,9 |
31,4 |
28,1 |
rodzina |
1,3 |
23,3 |
2,9 |
pracodawca |
61,0 |
12,0 |
57,6 |
fundacje i inne organizacje pozarządowe |
4,5 |
6,3 |
4,6 |
urząd pracy |
0,8 |
19,8 |
2,2 |
inne środki publiczne |
4,5 |
7,3 |
4,7 |
Źródło: Niebieska Księga: Edukacja ustawiczna w Polsce.....s. 40. Na podstawie: MGPiPS,
2003.
Dla rozwoju edukacji ustawicznej ważne jest poznanie motywacji, jaką kierują się ci, którzy podejmują się dokształcania. Motywy te są zróżnicowane ze względu na fakt posiadania zatrudnienia. Osoby pracujące przeważnie podejmują kształcenie w systemie pozaszkolnym ze względów zawodowych (90%). Osoby bezrobotne znacznie częściej niż pracujące podejmują się dokształcania ze wzglę-
12 Dane zawarte w tabeli dotyczą uczestnictwa w edukacji w systemie pozaszkolnym w ciągu ostatnich 12 miesięcy, natomiast status na rynku pracy jest określony na moment przeprowadzenia badania.
dów społecznych i osobowych (45%), ich celem w mniejszym stopniu jest doskonalenie kwalifikacji zawodowych, częściej natomiast zdobycie pierwszych kwalifikacji, zmiana kwalifikacji, a także zainteresowania własne (wykres 4).
Wykres 4. Motywy kształcenia w systemie pozaszkolnym
Pracujący
□ zdobycie pierwszych kwalifikacji
■ doskonalenie kwalifikacji
■ zmiana kwalifikacji
Q zainteresowania własne
Bezrobotni
Źródło: Niebieska Księga: Edukacja ustawiczna, w Polsce...., s. 41. Na podstawie: MGPiPS, 2003.
Ocena korzyści wynikających z kształcenia wygląda pozytywnie (wyk. 5). Tylko nieliczni twierdzą, że podjęcie kształcenia okazało się stratą czasu lub też zawiodło ich oczekiwania. Dla większości pracujących okazało się ono pomocne w wykonywanej pracy (71%), z kolei bezrobotnym dało większe możliwości znalezienia pracy (58%). Poza tymi dwoma motywami nieliczni badani wymienili inne korzyści z podjęcia kształcenia, w tym: podniesienie pozycji społecznej, awans, utrzymanie pracy, zmiana pracy na bardziej atrakcyjną, a także rozwój zainteresowań (wykres 5). Tylko niewielki odsetek badanych określa podjęte kursy jako stratę czasu czy niespełnienie oczekiwań. Oceny te są bardziej surowe w przypadku osób bezrobotnych.