36441 skanuj0065 (35)

130 Edukacja altem,il\n

9.1. Celestyn Freinet i jego koncepcja pedagogiczna

Celestyii Freinet (1896-1969) był jednym z przedstawicieli kierunku New Am również zwolennik Ecole nouvelle. W roku 1935 wraz z żoną Elizą, równi*¹# nauczycielką, zakłada własną szkołę w Vence. Stworzył także w 1944 ruch h uli moderne francaise (Nowoczesna Szkoła Francuska), przyciągający wielu min dych nauczycieli z Francji i z zagranicy (obecnie ponad 10000 nauczycieli techniki Freineta¹³⁷). Napisał m.in. L'ecole moderne francaise (1944), Lcs Di In tli Mathieu (1959; Opowieści Mateusza), Techniques Freinet de 1'ecole (1964).

Tworząc swoją koncepcję korzystał z dorobku wielu pętlo gogów, takich jak: O. Decroly, J. Dewey, R. Dottrens, M. Mmi tessori. Był przy tym przede wszystkim nauczycielem-prnl tykiem, którym został do końca życia. Jego pedagogiczna kun cepcja kształtowała się przede wszystkim w praktyce, w zbioru wym wysiłku wielu nauczycieli, którzy w różnych warunkach w codziennej pracy z dzieckiem szukali i nadal szukają konkret nych rozwiązań dydaktycznych i wychowawczych, popartych wieloma oryginalnymi środkami dydaktycznymi. To wszystko złożyło się na to, że wprowadzone rozwiązania są nie mr/.on kami, ale konkretnymi, realnymi innowacjami metodycznymi Koncepcja szkoły freinetowskiej wykorzystała to, co było najwm tościowsze w różnych kierunkach Nowego Wychowania.

Rozwój dziecka, jego naturalny sposób bycia, poznanie dziecka ml tle jego warunków, to sedno koncepcji. „Pozwól dziecku się wypowie dzieć — pozwóń mu się wyrazić", stąd swobodna twórczość dziecku, to dominujące zagadnienie w tej koncepcji.

Dzieci w klasie freinetowskiej oddają się różnym formom twórczości artystycznej, naukowej, technicznej nie tylko dlatego, by się wypowiedzieć, ale ich ekspresja ma zawsze charakter poznawczy i służy kontaktom społecznym. C. Freinet uczynił z ekspresji punkt wyjściowy przed obserwację i kojarzenie twierdząc, że ekspresja dziecka może się stać w sprzyjających warunkach czynnikiem pobudzającym, intensyfikującym proce

^!V Źródło: Slmunik psychologii autorstwa N. Sillamy, Katowice 1995, s. 7ti.

i poznawcze i kontakty społeczne, a jednocześnie stanowi iM|l>.irdziej bezpośrednie źródło poznania wychowanków.

tFreinet uczynił pracę podstawą aktywizacji dzieci w życiu lodowiska społecznego.

Podstawowy cel wychowania został tu sprecyzowany jako ilążenie do najpełniejszego rozwoju osobowości dziecka w ło-mii¹ rozumnie pojętej wspólnoty, której służy i która jemu służy”.

Podstawowymi elementami tej koncepcji są:

—    swobodna ekspresja,

—    metody naturalne,

—    wychowanie przez pracę,

—    spółdzielcza samorządność.

Ekspresja słowna może występować w postaci swobodnego Irkstu, poezji, samorodnego teatru, korespondencji międzyszkolni'j czy książki życia. Twórczość, której tworzywem jest słowo, uważał C. Freinet za najskuteczniejszy środek kształcenia czynnego języka uczniów i najlepszy sposób nawiązywania kontaktów międzyludzkich. Ekspresja słowna, swobodna, wyrażona w korespondencji międzyszkolnej i w gazetce szkolnej, stanowi •lilny bodziec w elementarnej nauce czytania i pisania.

Naturalna potrzeba uzewnętrzniania przeżyć, pragnień, pytali i zdobytych informacji, nadanie im formy struktur językowych i znaków graficznych, ciekawość co napisali inni — wszystko to sprzyja rozwojowi dziecięcej aktywności w opanowywaniu elementarnych technik czytania, pisania. Wprowadzona przez niego w 1926 roku drukarnia szkolna stanowi do dziś narzędzie utrwalania swobodnych tekstów dzieci.

Bardzo ważną jest również ekspresja plastyczna w jej różnorakich postaciach: malarstwo, grafika, rzeźba, ceramika, hafty, aplikacje. Ważna jest również twórczość muzyczna, taniec, samorodny teatr, a także formy ekspresji technicznej, kompozycji przestrzennej, majsterkowania, zarówno o charakterze dekoracyjnym jak i użytkowym.

Swobodna twórczość dziecka we wszystkich formach ekspresji, stosowana na co dzień (każdy dzień zaczyna się od tego