skanuj0077 (25)

154 Edukacja a/fem.ifi im.

Główne założenia tej koncepcji to:

—    nauczanie powinno być nastawione na pobudzanie il/l.i łalności poznawczej dziecka oraz rozwijanie jego poslm twórczych przez skłanianie do podejmowania różnonnl nej działalności,

—    kształcenie winno być nastawione na uczenie sporni bów rozwiązywania różnorodnych problemów, które \,| uczniom bliskie i związane z ich najbliższym otoczeniem, a ich rozwiązanie możliwe przy wykorzystaniu nabyłyi li doświadczeń,

\ — w procesie dydaktyczno-wychowawczym należy łączyć trzy rodzaje aktywności: emocjonalną, intelektuaIn.) i praktyczną,

—    należy zapewnić możliwość rozwoju każdemu dziecku,

—    trzeba uwzględnić podmiotowość ucznia w stosunkach nauczyciel—uczeń, w systemie diagnozowania i oceni.i nia jego osiągnięć szkolnych,

—    system wartości powinien być jasny, oparty na aktywno ści jednostki i normach moralnych grupy.

Autorka koncepcji proponuje obniżenie progu dojrzałości szkolnej o rok, czyli rozpoczęcie nauczania początkowego już w wieku 6 lat. Według założeń tej koncepcji, praca w klasie O-l winna mieć charakter nauczania integralnego, gdzie treści zebrane są wokół trzech grup tematycznych: rzeczywistości przy rodniczej, społecznej i problemów wysuwanych przez dzieci. Widzi tu duży walor „wychowania okolicznościowego", a treści są ujęte w przedziale miesiąca i tygodnia. Preferowane są zabawowe, aktywizujące formy pracy.

Praca dydaktyczna oparta na całodziennym scenariuszu ma najczęściej charakter gier dydaktycznych lub zajęć badawczych, twórczych. Stwarza więc warunki do aktywności właściwej dla wieku uczniów — do zabawy, gdzie mają zastosowanie również wszystkie formy działalności plastycznej, technicznej, muzycznej, ruchowej.

W toku zabawowych czynności uczeń może jako aktor grać określone role, najlepiej takie, które sam wybierze, nazwie

i opracuje. Nauczyciel-organizator takiego procesu czuwa nad lym, aby potrzeby i motywy działań uwzględniały ogólnospołeczne normy, analizowane i rozumiane przez wykonawców ml. Działania takie umożliwiają przygotowanie do współżycia społecznego, przygotowują do autonomii.

Tak organizowane treśd kształcenia zaspokajają naturalną ciekawość, potrzebę uczestniczenia w otaczających dziecko zdarzeniach.

‘1.4.2. Wrocławska Szkoła Przyszłości Ryszarda Łukaszewicza

Ryszard Łukaszewicz — profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, autor wielu prac o edukacji dialektycznej.

Aby móc zrozumieć podstawowe założenia Wrocławskiej Szkoły Przyszłości, trzeba wyjaśnić, na czym w jej ujęciu polega edukacja z wyobraźnią (systemowy obraz edukacji)¹⁴⁵.

Edukacja jest z natury swej procesem nie dokończonym i trwającym tak długo, jak ludzkie życie w znaczeniu gatunkowym, społecznym i jednostkowym — wzajem połączone. Spojrzenie systemowe na edukację oznacza postrzeganie jej w kategoriach związków i integracji, jakie dokonują się w procesie ciągłej, dynamicznej samoorganizacji — człowieka jako jednostki, jako gatunku i jako układu społecznego.

W szukaniu opcji systemowej dla edukacji szczególnie pociągający jest ten fenomen samoorganizacji, który dotyczy dynamicznego przebiegu samotranscendencji, czyli zdolności do twórczego wychodzenia poza fizyczne i umysłowe ograniczenia w takich procesach jak: uczenie się, rozwój i ewolucja.

Wybór drogi alternatywnej oznacza projektowanie. Na użytek tej innej edukacji Ryszard Łukaszewicz zaproponował przyjęcie zasadniczych opcji, które w rozmaitych ujęciach akcentują twórczość i wyobraźnię. Są to:

¹⁴⁵ Łukaszewicz R., Edukacja z wyobraźnią. Systemowy obraz edukacji (w:) Edukacja alternatywna. Dylematy teorii i praktyki. Red. B. Śliwerski. Kraków 1992, s. 61-84.