190 Edukacja wspierająca uczniów w wieku wczesnoszkolnym
tykowane zgodnie z założeniem, że dziecko dojrzewa w swoim własnym rytmie rozwojowym i czasowym, chyba że wyraźnie odstaje od normy. Program dostosowany jest do możliwości dzieci, a więc każde z nich może wykazać się takim czy innym osiągnięciem.
8. Personel klasy, grupy dziecięce
9. Kwalifikacje nauczycieli
• Liczba dorosłych jest regulowana liczebnością grupy dziecięcej oraz rodzajem aktywności i czasu potrzebnego do wykonania zadań. Przy projektowaniu obsady w analizie uwzględnia się: zaciekawienia i zainteresowania dzieci, pracę indywidualną z dziećmi
0 specjalnych potrzebach lub zainteresowaniach, prace z rodzicami, koordynację zajęć prowadzonych przez różnych nauczycieli, specjalistów i pracowników administracji zaangażowanych w pracę szkolną.
• Klasy początkowe nie powinny grupować więcej niż 25 uczniów przy dwuosobowej obsadzie nauczycielskiej (jeden może być pomocnikiem) lub nie więcej niż 15-18 uczniów przy obsadzie jednoosobowej.
• Skład grupy w obrębie klas zmienia się w zależności od zadań, jakie dzieci mają rozwiązać. Jeśli występują trudności, nauczyciel wkracza z intensywną pomocą, kierując dzieci do tego typu zajęć, które je będą interesować
1 nie będą dla nich za trudne.
• Wszyscy uczący posiadają odpowiednie kwalifikacje do nauczania dzieci w wieku wczesnoszkolnym.
10. Opieka przed • Program oferuje dzieciom różne zajęcia
i po zajęciach przed i po zajęciach szkolnych. Dziecko ma
możliwość wyboru (łącznie ze spożywaniem posiłków) różnych zajęć, np. korzystania z biblioteki, gotowania, pieczenia, prac plastycznych, technicznych, odrabiania lekcji etc.
Zaprezentowane elementy praktyki korzystnej rozwojowo wskazują, że w pracy z dzieckiem w klasach I-III szkoły podstawowej chodzi o zwrócenie uwagi namowę rozwiązania, na odchodzenie od utartych schematów organizowania procesu edukacyjnego. Winien on być otwarty na nowe pomysły i roz. wiązania. Chodzi o taki proces, który by tradycyjną scholar discimus (uczymy się dla szkoły) skutecznie zmieniał w nowoczesną vitae discimus (uczymy się dla życia). Jedynie bowiem słuszna maksyma — non scholae sed vitae discimus (uczymy się nie dla szkoły lecz dla życia) nadal funkcjonuje tylko w lenni, zamiast w praktyce pedagogicznej.
1. Adamek 1., Praktyka rozwojowa w wychowaniu dziecka. Wyd N.ml im. WSP, Kraków 1996.
2. Adamek I., Rozwiązyzoanic problemów przez dzieci. Wyd N.ml owe WSP, Kraków 1995.
3. Arends R. I., Uczymy się nauczać. WSiP, Warszawa l*>‘> I
4. Biber B., Early education and psychological devclopmcnl, Yale I lnlverslly Press, New Haven 1984.
5. Bliskie i dalekie wychowania. PWN, Warszawa 1987.
6. Bruner }., W poszukiwaniu teorii nauczania. PWN, Warszawa I‘I
7. Davis R. M., ALexander L. T., Yelou S. L., Konstruowanie m/,ileniu kształcenia. PWN, Warszawa 1983.
8. Denek K., Doskonalenie celów lekcji. Wyd. KOiW, Koszalin I98(i
9. Denek K., Efektywność realizacji procesu naliczania i uczenia ■■n; l UY1I i WSO, Toruń 1994, z. 6.
10. Denek K., Wartości i cele edukacji szkolnej. Wyd. Edytor, IWnan -Toruń 1994.
11. Edukacja zeczesnoszkolna. Red. B. Wilgocka-Okoń. WSiP, Warszawa 1979
12. Encyklopedia pedagogiczna. Fundacja Innowacja, Warszawa 199.y
13. Elkind D„ Early childhood education of research on its own lenn (w ) S. L. Kagen, E. Zigler (red.) Handbook of research in early.
14. Erikson, Childhood and society. Norton, New York 1963,
15. Galloway C, Psychologia uczenia się i nauczania. PWN, Warszawa |9HM
16. Integralny system nauczania początkozuego. Red. M. Cackowska Wyd Ped. ZNP,' Kielce 1992.